Biến đổi khí hậu và sản xuất nông nghiệp vùng đồng bằng sông Hồng: Thực trạng và giải pháp

KINH T€ Xfl HQI, NGflNH, Olfl PHUONG, DOflNH NGHlS s

BIEN DO! XHl HAU VA SAN XUAT NONG NGHIEP VUNG DONG BANG SONG HONG:

THlfC TRAN G V A GIA I PHA P

TS. Nguyen Mau Dung

Trudng Dqi hgc Nong nghiep Ha Ngi

Bien doi khi hau (BDKH)da va dang dien ra vdi tdc do ngay cang nhanh chong va

CO nhumg bieu hien ro ret d Viet Nam va nhieu nude tren the gidi. Theo eac kieh bin

BDKH da duge bg Tai nguyen va Moi trudng xay dung thi den nam 2100 nhiet do trong

viing ddng bing song Hdng (DBSH) se tang_ them 1,6-3,1°C, mt/e nude bien se dang

65-100cm ciing vdi st/xuat hien thudng xuyen eiia nhCfng hien tugng thdi tiet cue doan

trong vung. BDKH se gay ngap lut, lam giam dang ke dien itch dat canh tae cung nhu

nang suat eay trdng trong viing DBSH va dat ra nhUng thach thUe Idn trong dam bio

an ninh luang^ thuc. Mae du vay, nhan thUe ve BDKH va nhOng tac dgng tiem tang cua

BDKH den san xua't nong nghiep va phat then ndng thon eCia can bd va ngudi dan dia

phaang viing^ DBSH ehua day du. Mgt sd bien phap thieh Ung vdi BDKH nhu chuyen

doi ed eau eay trdng, thay doi lich thdi vu, sa diing gidng mdi va thay doi ky thuat eanh

tae, tang eudng dau tu nang cap he thdng thCiy Igi... dava dang duge then khai trong

vung va thu duac nhitng ket qua nha't dinh. De ehu dgng ifng phd vdi BDKH, giim thieu

nhung inh hudng tieu cue do BDKH gay ra ddi vdi sin xuat nong nghiep va phat then

nong thon trong thdi gian tdi thi viee tang cudng nang luc thieh Ung va tiep tiJC then khai

eac hanh dgng thich ifng vdi BDKH la het sdc can thiet.

Takhga: Bie'n ddi khi hau, bien phap thfch Lfng, ddng bang song Hdng, phat then

ndng thdn, san xua't ndng nghiep.

I. Dat van de

Ngay nay, bien ddi khf hau

(BDKH) da trd thanh mot trong

nhiing van de ndng bdng va

du'dc quan tam nhat tren pham

vi tcan cau. David King, cd

van tradng cua Vadng qud'c

Anh trong ITnh vac khoa hoc

da khang dinh rang "BDKH la

van de tram trong nha't ma

chung ta dang "phai dd'i mat

trong the gidi ngay nay"

(Authority of the House of

Lords, 2005). Nhiet do va miic

nu'dc bien trung binh toan cau

tie'p tuc tang nhanh, thien tai

va cac hien tadng khf hau bat

thadng gia tang d hau he't cac

niidc tren the gidi da va dang

trd thanh mdi lo ngai cua toan

nhan loai.

6 Viet Nam, trong 50 nam

qua (1951-2000), nhiet do

trung binh nam da tang

khoang 0,7°C^ miic nade bien

da dang khoang 20cm. Hien

tadng El-Nino, La-Nina ng^y

cang tac ddng manh me de'n

Viet Nam. BDKH thac sa da

lam cho thien tai, dac biet la

bao, lu, han han ngay cang ac

liet (Bo TNMT, 2009). Trong 12

nam gan day, cac loai thien tai

nha bao, lu, lu quet, sat Id da't,

ung ngap, han han... tai Viet

Nam da^gay ra nhu'ng thiet hai

dang ke ve ngadi va tai san,

adc tfnh khoang 1,5%

GDP/nam. Mu'c do thien tai d

Viet Nam ngay cang tang ca

ve quy md cung nha chu ky

lap lai kem theo nhiing dot

bie'n khd ladng. Nhieu ndi cd

kha nang bi ngap man va nade

bien xarn thiic dac biet la cac

vung ddng bang ven bien.

Theo danh gia cua Ngan hang

The gidi, Viet Nam la mot

trong nam nade se bj anh

hadng nghiem trong ^nhat cua

BDKH va nade bien dang,

trong dd vung ddng bang sdng

Hdng va sdng Cau Long bj

ngap chim nang nha't. Ne'u

mac nade bien dang Im se cd

khoang 5% dien tieh va 11%

dan sd bj anh hadng trae tiep,

tdn that ddi vdi GDP khoang

10%. Ne'u nade bien dang 3m

se cd khoang 12% dien tich,

25% dan sd bj anh hadng tnic

tiep va tdn that ddi vdi GDP

len tdi 25%. Neu miic nade

bien dang 5m se cd khoang

16% dien tieh, 37% dan sd bi

anh hadng trae tiep va tdn that

GDP len tdi tren 40% (Dagus￾ta, 2007).

Theo danh gia eua nhieu

chuyen gia nghien cOu thi

ndng nghiep, ndng thdn, ndng

dan la nhiing dd'i tadng de bj

tdn thadng nha't dadi tae ddng

cua BDKH. San xuat ndng

nghiep d Viet Nam, dae biet d

cac vung ddng bang sdng

Hdng va sdng CCfu Long, hai

vaa lua cua Viet Nam; se chju

nhong tae ddng eu the nha the

nao do BDKH gay ra va can cd

nhang bien phap Lfng phd gi

de thieh nghi va giam thieu

nhiing tac dong tieu cac cua

BDKH dd'i vdi san xuat ndng

nghiep, ndn^ dan, ndng thdn

dang la nhung van de dade

eac cap cac cae nganh het SLfc

quan tam.

Nghien cuu nay nham mue

'ien 27