Biện chứng về mối quan hệ vật chất - ý thức trong sự nghiệp cách mạng hiện nay

"Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc ..."

Lêi nãi ®Çu

Sù ra ®êi h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña triÕt häc lµ mét qu¸ tr×nh lÞch sö

l©u dµi. §ã lµ qu¸ tr×nh ®Êu tranh quyÕt liÖt gi÷a c¸c ph¸i vÒ nh÷ng quan niÖm

kh¸c nhau, ®Æc biÖt lµ cuéc ®Êu tranh gi÷a chñ nghÜa duy vËt vµ chñ nghÜa duy

t©m bµn vÒ vÊn ®Ò vËt chÊt, ý thøc vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng.

Chñ nghÜa duy vËt, dï lµ duy vËt chÊt ph¸t cæ ®¹i duy vËt m¸y mãc siªu

h×nh hay duy vËt biÖn chøng ®Òu coi vËt chÊt lµ c¸i cã tríc, ý thcs lµ c¸i cã sau.

Tr¸i l¹i chñ nghÜa duy vËt lµ chñ nghÜa duy t©m kh¸ch quan ®Òu xuÊt ph¸t tõ

tinh thÇn, ®Òu coi tinh thÇn lµ c¸i cã tríc, ý thøc lµ c¸i cã sau. Kh¸i niÖm vËt

chÊt, ý thøc lu«n lu«n lµ trêng ®Êu tranh quyÕt liÖt cã khi ®æ m¸u gi÷a c¸c ph¸i

duy t©m vµ duy vËt. Cuéc ®Êu tranh xÐt tíi cïng ph¶n ¸nh cuéc ®Êu tranh giai

cÊp diÔn ra trong x· héi ®· ph©n chia thµnh giai cÊp ®èi ®Þch.

NhËn thøc triÕt häc cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®èi víi bÊt cø x· héi

nµo, ®Æc biÖt trong thêi ®¹i ngµy nay khi con ngêi ®ang dÇn bíc vµo thÕ giíi

v¨n minh cao h¬n ë ®ã khoa häc kü thuËt ®· ph¸t triÓn vµ ®¹t ®îc thµnh tùu hÕt

søc ®¸ng kÓ, con ngêi ngµy cµng tiÕn ®Õn hoµn thiÖn h¬n th× nhËn thøc triÕt

häc lµ yªu cÇu ®ßi hái thiÕt yªó cña ®êi sèng. Nã lµ mét ph¬ng tiÖn ®Ó ®¹t ®îc

tíi c¸c môc tiªu tèi cao cña nã, x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña con ngêi trong vò trô, nã lµ

khoa häc cña c¸c khoa häc kh¸c, nã ®¶m nhËn chøc n¨ng t duy cho “sù kh«n

ngoan”, vai trß thiÖn chÝ.

TriÕt häc biÖn chøng, víi t c¸ch lµ ph¬ng ph¸p luËn chung víi t c¸ch lµ

kÎ híng dÉn gióp ®ì cho nhËn thøc biÕt t×m ph¬ng híng trong nh÷ng hiÖn t￾îng phøc t¹p nhÊt, bao giê còng trë nªn cÇn thiÕt khi c¸c nhiÖm vô cña khoa

häc cµng trë nªn phøc t¹p. §Æc biÖt lµ viÖc nhËn thøc nghiªn cøu vÒ vËt chÊt, ý

thøc vµ mèi quan hÖ vËt chÊt -ý thøc lu«n lµ vÊn ®Ò chÝnh cho mäi thêi ®¹i,

thêi ®¹i ngµy nay còng vËy.

1

"Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc ..."

Ch¬ng I:

Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c quan niÖm

vÒ vËt chÊt, ý thøc vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng.

A. C¬ së lý luËn.

TriÕt häc M¸c ®Æc biÖt lµ chñ nghÜa M¸c – Lªnin ®· cã kh¸i niÖm hÕt

søc chÆt chÏ ®óng ®¾n vÒ vËt chÊt, ý thøc vµ ®Æc biÖt lµ mèi quan hÖ gi÷a vËt

chÊt- ý thøc. Nã quan niÖm vÒ mét thÕ giíi kh¸ch quan mµ con ngêi c¶m nhËn

®îc nhËn thøc ®îc qua c¶m gi¸c.

I. VËt chÊt.

1. Sù h×nh thµnh c¸c quan niÖm vÒ vËt chÊt.

a. Quan niÖm cæ xa.

Chñ nghÜa duy t©m phñ nhËn sù tån t¹i kh¸ch quan cña vËt chÊt, hä cho

sù tån t¹i Êy lµ mét “ tinh thÇn tuyÖt ®èi” nµo ®ã. Ch¼ng h¹n:

Prat«ng, mét nhµ duy t©m lín nhÊt thêi cæ, ®¹i diÖn cho giíi thîng lu

quÝ técë A-ten lóc bÊy giê cho r»ng vËt chÊt chØ tån t¹i ®îc díi dangj kh¶ n¨ng

vµo ý niÖm.

Heghen, nhµ duy t©m kh¸ch quan cña triÕt häc cæ ®iÓn §øc, cho r»ng

vËt chÊt lµ do “ý niÖm tuyÕt ®èi” sinh ra, ý niÖm nµy ®Õn giai ®o¹n ph¸t triÓn

nhÊt ®Þnh cña nã sÏ tån t¹i díi h×nh thøc nh÷ng sù vËt cô thÓ.

M¹t kh¸c quan ®iÓm cña t«n gi¸o cÜng cã quan niÖm kh¸c, hä phñ nhËn

hÕt tr¬n c¸c quan niÖm duy vËt, coi ®ã lµ ®iÒu v« lÝ, ®· bao phñ bøc mµn ngu

ngèc lªn c¶ giai ®o¹n dµicña kÞch sö trong ®ã triÕt häc ®· biÕn thµnh n÷ t× cña

thÇn häc, gi¸o héi kh«ng thÝch chñ nghÜa duy vËt vµ kh¸i niÖm vËt chÊt theo

nghÜa triÕt häc kh«ng coi chñ nghÜa duy vËt lµ mét thÕ giíi quan, nghÜa lµ mét

c¸ch hiÓu biÕt nµo ®ã vÒ x· héi mµ vu c¸o nh÷ng nhµ duy vËt lµ ngêi v« lu©n

lý.

2