Bệnh truyền nhiễm ở lợn

B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp Bïi V¨n TuÊt TYA – K34

PhÇn I

Më ®Çu

1.1. §Æt vÊn ®Ò

Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã hai ngµnh chÝnh, ngµnh ch¨n

nu«i vµ ngµnh trång trät song song tån t¹i vµ lu«n ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng￾êi. Ngµnh ch¨n nu«i ph¸t triÓn cung cÊp cho con ngêi c¸c lo¹i thùc phÈm giµu

chÊt dinh dìng nh: thÞt, trøng, s÷a, nguyªn liÖu cho ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn

®ã lµ: da, sõng, x¬ng vµ cung cÊp søc kÐo phôc vô cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.

Ngoµi ra nã cßn cung cÊp cho n«ng nghiÖp mét lîng ph©n bãn ®¸ng kÓ. §Ó thùc

hiÖn chñ tr¬ng cña §¶ng vµ Nhµ níc lµ ®a ®Êt níc ph¸t triÓn ®i lªn tõ n«ng

nghiÖp bÒn v÷ng, mét vÊn ®Ò lín ®ang ®Æt ra lµ ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho

ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, n©ng cao thu nhËp vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n

d©n, tõng bíc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo.

HiÖn nay, ngµnh ch¨n nu«i níc ta ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ theo xu thÕ

t¨ng nhanh c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng, c¸c n«ng hé ch¨n nu«i ®¬n ®iÖu dÇn nh￾êng chç cho c¸c gia tr¹i, c¸c trang tr¹i ch¨n nu«i quy m« lín, cã tr×nh ®é th©m

canh cao.

Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ch¨n nu«i gia sóc gia cÇm ë x· Phong Léc

®ang kh«ng ngõng ph¸t triÓn c¶ vÒ quy m« vµ sè lîng, nhiÒu hé ch¨n nu«i ®·

m¹nh d¹n ®Çu t cho ch¨n nu«i vµ mang l¹i thu nhËp ®¸ng kÓ cho ngêi s¶n xuÊt,

®Æc biÖt m« h×nh theo kiÓu trang tr¹i. T¹i x· ®· thùc hiÖn nhiÒu dù ¸n chuyÓn

®æi vïng chiªm tròng sang nu«i trång thuû s¶n lång ghÐp víi ch¨n nu«i. Ngoµi

sù ph¸t triÓn ch¨n nu«i nãi chung th× kh«ng thÓ kh«ng nh¾c ®Õn sù ph¸t triÓn

cña ®µn lîn x· Phong Léc nãi chung gãp phÇn kh«ng nhá trong ho¹t ®éng s¶n

xuÊt c¸c hé gia ®×nh gãp phÇn n©ng cao thu nhËp cho c¸c hé t¹i ®Þa ph¬ng.

Tuy vËy hµng n¨m dÞch bÖnh trªn gia sóc gia cÇm vÉn thêng xuyªn x¶y

ra, ®Æc biÖt lµ trªn ®µn lîn trong x· g©y thiÖt h¹i kh«ng nhá cho ngêi ch¨n nu«i.

Khoa Thó y Tr 1 êng §HNN

B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp Bïi V¨n TuÊt TYA – K34

Tríc nh÷ng vÊn ®Ò ®ã, ®îc sù ®ång ý cña Khoa Thó y – trêng §¹i häc

N«ng nghiÖp Hµ Néi vµ sù tiÕp nhËn cña Ban thó y x· Phong Léc. Díi sù híng

dÉn cña PGS.TS. Bïi ThÞ Tho chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu ®Ò tµi: “§iÒu tra

t×nh h×nh ch¨n nu«i vµ mét sè bÖnh truyÒn nhiÔm thêng gÆp trªn ®µn lîn t¹i

x· Phong Léc “ huyÖn HËu Léc “ tØnh Thanh Ho¸“. §Ó gãp phÇn ng¨n

chÆn dÞch bÖnh x¶y ra t¹i x·, thóc ®Èy ngµnh ch¨n nu«i t¹i ®Þa ph¬ng ph¸t triÓn.

1.2. Môc tiªu cña ®Ò tµi

- N¾m b¾t thùc tr¹ng ch¨n nu«i ë x· Phong Léc

- N¾m ®îc t×nh h×nh dÞch bÖnh x¶y ra trªn ®µn lîn t¹i ®Þa bµn.

- Thùc hµnh thó y t¹i c¬ së. KÕt hîp víi c¸n bé thó y c¬ së ®Ó rÌn nghÒ.

PhÇn ii

Tæng quan tµi liÖu

Khoa Thó y Tr 2 êng §HNN

B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp Bïi V¨n TuÊt TYA – K34

§Ó hoµn thµnh ®Ò tµi nµy, chóng t«i ®· tiÕn hµnh t×m hiÓu, thu thËp tµi

liÖu trong thêi gian thùc tËp, tõ ®ã cã nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ mét sè bÖnh

truyÒn nhiÔm thêng gÆp ë lîn.

2.1. BÖnh dÞch t¶ lîn: (Pestis Suum, hogcholera Suis swine fever)

2.1.1. S¬ lîc vÒ bÖnh dÞch tö lîn (DTL)

BÖnh DTL lµ mét bÖnh truyÒn nhiÔm cña loµi lîn, l©y lan nhanh, giÕt h¹i

nhiÒu lîn (60-80%) thêng ghÐp víi phã th¬ng hµn lîn vµ tô huyÕt trïng lîn.

BÖnh thêng cã triÖu chøng b¹i liÖt, xuÊt huyÕt ho¹i tö vµ loÐt ë nhiÒu c¬ quan.

Theo HanSon (1957) bÖnh ®îc ph¸t hiÖn tõ n¨m 1810 t¹i Tennesse. Sau

®ã æ dÞch ®îc ph¸t hiÖn ë Ph¸p n¨m 1822, §øc 1835, Anh 1862, sau lan réng

kh¾p ch©u ¢u, Nam Mü (1899), Nam Phi (1900). HiÖn nay dÞch DTL ®îc ghi

nhËn kh¾p thÕ giíi, song c¸c níc sau ®· thanh to¸n ®îc bªnh: óc, Canada,

Zewzcaland, c¸c níc vïng Scandiavian, Thuþ SÜ, Hoa Kú.

ë ViÖt Nam bÖnh DTL vÉn g©y nhiÒu thiÖt h¹i, n¨m 1945 – 1950 mét vô

dÞch lín x¶y ra ë ViÖt B¾c råi lan nhanh sang c¸c tØnh Phó Thä, Yªn B¸i, Th¸i

Nguyªn, Hµ Néi, H¶i Phßng. N¨m 1960 – 1961 dÞch lan tõ Hoµ B×nh sang Yªn

B¸i, n¨m 1968 – 1969 dÞch ph¸t ra ë h¬n 20 tØnh miÒn B¾c.

BÖnh DTL do virus cã cÊu tróc ARN thuéc gièng PestisviruD hä Flavirus

®©y lµ bÖnh cã tÝnh l©y lan m¹nh.

Trong tù nhiªn tÊt c¶ c¸c gièng lîn, mäi løa tuæi ®Òu m¾c nhng nÆng nhÊt

lµ lîn con, lîn cai s÷a, lîn n¸i m¾c bÖnh truyÒn nhiÔm cho lîn con.

BÖnh l©y lan qua ®êng tiªu ho¸, niªn m¹c (mòi, m¾t, sinh dôc…) qua da

bÞ tæn th¬ng. C¸c chÊt bµi xuÊt cña lîn chøa mÇm bËnh: Níc m¾t, níc mòi, níc

tiÓu, ph©n…

BÖnh x¶y ra quanh n¨m, nhng x¶y ra nhiÒu h¬n trong vô ®«ng xu©n, tû lÖ

èm cao vµ tû lÖ chÕt cao.

Khoa Thó y Tr 3 êng §HNN