BỆNH LÝ TA I MŨI HỌNG THƯỜ NG GẶ P Ở TRẺ EM docx

BỆ NH L[ TA I MŨI H Ọ NG THƯ Ờ NG GẶ P Ở TRẺ EM

PGS-TS Nhan Trừng Sơn

I. Nhập đề:

Cơ thể trẻ em không phải là cơ thể người lớn thu nhỏ lại, có những bộ phận trong tai mũi họng

ở người lớn mà trẻ em không có. Thí dụ như trẻ dưới 5 tuổi, xoang trán chưa phát triển, không

thể nào có viêm xoang trán ở lứa tuổi này.

Người lớn không có bệnh lý tịt cửa mũi sau, các cháu mới sinh không có cửa mũi sau 2 bên bị

chết ngộp ngay nếu không được can thiệp đúng lúc. Trẻ em có nhiều bệnh lý dồn dập từ mới

sinh đến 5 tuổi như viêm VA, viêm amydale, viêm tai giữa cấp mạn… Bệnh ung thư ở trẻ em khá

hiếm so với người lớn. Bệnh ở trẻ em tùy theo tuổi. Chúng tôi xin phân tuổi trẻ em ra 3 lứa: từ

mới sinh đến 5 tuổi, từ 5 tuổi đến 10 tuổi và từ 10 tuổi đến 15 tuổi. Mỗi lứa tuổi đều có 1 số

bệnh đặc hiệu riêng.

Chúng tôi xin đưa ra đây một số bệnh đặc trưng tai mũi họng trẻ em, nhấn mạnh các bệnh lý

thường gặp và nguy hiểm

II. Bệnh Tai mũi họng thường gặp ở trẻ em

A. Bệnh thường gặp từ lúc mới sinh đến 5 tuổi

1. Tịt cửa mũi sau

a. Tổng quát: khi ta thở bằng mũi, không khí vào cửa trước, qua hốc mũi, cửa mũi sau, vào

họng, khí quản và đến phổi. Ở người lớn, nếu nghẹt mũi hòan tòan, người ta có thể thở bù trừ

bằng miệng. Em bé mới sinh mà không có cửa mũi sau 2 bên, trẻ sẽ bị chết ngộp vì trẻ không có

phản xạ thở miệng như trẻ lớn và ở người lớn. Phải thông đường thở ngay để cứu em bé bằng

cách đặt nội khí quản hoặc mở khí quản cấp cứu. Sau đó mới khám định bệnh và có hướng xử

trí

b. Định bệnh: Ta phải lấy ống N laton cho vào mũi, ống bị chận lại 2 bên. Ta có thể cho chụp X￾quang tư thế Blondeau và tư thế Hirtz có nhỏ thuốc cản quang Lipiodol vào 2 hốc mũi. Nếu tịt

cửa mũi sau 2 bên, chất cản quang không vào vòm, vào họng được. Trong trường hợp chỉ tịt

cửa mũi sau 1 bên, triệu chứng không nguy kịch, trẻ có thể thở được tuy khó khăn nhưng không

tử vong. Mãi đến 7-8 tuổi, khi cơ thể trẻ cần nhiều oxy, tịt 1 bên mũi không đủ đưa không khí

cung cấp cho trẻ. Trẻ có triệu chứng khó thở. Khám bệnh nếu phát hiện tịt cửa mũi một bên và

được điều trị phẫu thuật

c. Điều trị: đây là điều trị cấp cứu. Nếu đã đặt nội khí quản hoặc mở khí quản cấp cứu thì có thể

chuẩn bị để phẫu thuật ngày hôm sau. Cần CT vùng cửa mũi sau để biết độ dày đã bít cửa mũi

sau, từ đó có cách xử trí phẫu thuật thích hợp.

- Nếu chỉ là màng không có xương, ta có thể dùng dụng cụ nhọn để đâm thủng qua đường mũi.