Bất định chính sách kinh tế và hiệu quả hoạt động ngân hàng: Khóa luận tốt nghiệp đại học / Nguyễn Xuân Tiến ; người hướng dẫn khoa học Nguyễn Thị Minh Châu

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

-------------------------------------------

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI: BẤT ĐỊNH CHÍNH SÁCH KINH TẾ VÀ

HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG

CHUYÊN NGÀNH: NGÂN HÀNG

SVTH: NGUYỄN XUÂN TIẾN

MSSV: 030135190599

LỚP: DH35NH04

GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ MINH CHÂU

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH

-------------------------------------------

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI: BẤT ĐỊNH CHÍNH SÁCH KINH TẾ VÀ

HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG

CHUYÊN NGÀNH: NGÂN HÀNG

SVTH: NGUYỄN XUÂN TIẾN

MSSV: 030135190599

LỚP: DH35NH04

GVHD: ThS. NGUYỄN THỊ MINH CHÂU

i

TÓM TẮT

Bài viết nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng hiệu quả hoạt động của ngân hàng

thương mại (NHTM) tại Việt Nam giai đoạn từ năm 2008 đến năm 2021.

Nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo tài chính theo năm

đã kiểm toán của của 23 NHTM Việt Nam giai đoạn từ năm 2008 đến năm 2021. Dựa

trên khảo lược của các nghiên cứu trước, nghiên cứu đề xuất các yếu tố tác động đến

hiệu quả hoạt động ngân hàng, bao gồm: tỷ lệ cho vay trên tổng tài sản (TL/TA), quy mô

ngân hàng (SIZE), tỷ lệ tài sản lưu động trên tổng tài sản (LA/TA), Mức độ an toàn vốn

(TE/TA), Tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ (DB/TL), Tỷ lệ tổng chi phí trên tổng thu nhập

(C/I), Điểm rủi ro chính trị (PR), tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) và chỉ số giá tiêu

dùng (CPI), bất định chính sách toàn cầu (LGEPU), bất định chính sách Châu Á

(LAEPU). tác động như thế nào đến chỉ số ROA, ROE, là hai yếu tố đại diện cho hiệu

quả hoạt động của các NHTM tại Việt Nam. Để đo lường hiệu quả hoạt động, kế thừa

các kết quả của nghiên cứu trước, khóa luận sử dụng chỉ số ROA và ROE.

Kết quả nghiên cứu chỉ ra mối quan hệ giữa các biến tài chính, các biến kiểm soát

đối với sức cạnh hiệu quả hoạt động của các NHTM tại Việt Nam. Quy mô ngân hàng

(SIZE), Mức độ an toàn vốn (TE/TA), tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP), điểm rủi ro

Châu Á (LAEPU) tác động cùng chiều đến hiệu quả hoạt động của ngân hàng. Tỷ lệ tổng

chi phí trên tổng thu nhập (C/I), tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ (DB/TL) tác động ngược

chiều đến hiệu quả hoạt động của ngân hàng. Các yếu tố còn lại gồm, tỷ lệ cho vay trên

tổng tài sản (TL/TA), tỷ lệ tài sản lưu động trên tổng tài sản (LA/TA), điểm rủi ro chính

trị (PR), bất định chính sách toàn cầu (LGEPU) không có sự ảnh hưởng đến hiệu quả

hoạt động của NHTM Việt Nam trong giai đoạn nghiên cứu. Từ kết quả nghiên cứu,

khóa luận đề xuất một số gợi ý mang hàm ý quản trị cho các ngân hàng và các kiến nghị

phù hợp với cơ quan chức năng, từ đó gia tăng hiệu quả hoạt động của NHTM Việt Nam

trong bối cảnh hiện tại.

ii

ABSTRACTS

The article studies the factors affecting the performance of commercial banks in

Vietnam from 2008 to 2021.

The research uses secondary data collected from audited annual financial

statements of 23 Vietnamese commercial banks for the period from 2008 to 2021. Based

on a review of previous studies, the study proposes factors affecting bank performance,

including: loan-to-total assets ratio (TL/TA), bank size (SIZE), ratio of liquid assets to

total assets (LA /TA), Capital adequacy (TE/TA), NPL ratio to total outstanding balance

(DB/TL), Total expense to total income (C/I), Political risk score ( PR), economic growth

rate (GDP) and consumer price index (CPI), global policy uncertainty (LGEPU), Asia

policy uncertainty (LAEPU). How does it affect ROA and ROE, which are two factors

that represent the performance of commercial banks in Vietnam. To measure operational

efficiency, inheriting the results of previous studies, the thesis uses ROA and ROE

indexes.

The research results show the relationship between financial variables, control

variables for the performance competitiveness of commercial banks in Vietnam. Bank

size (SIZE), Capital adequacy level (TE/TA), economic growth rate (GDP), Asia risk

score (LAEPU) have the same impact on the competitiveness of banks. The ratio of total

expenses to total income (C/I), the ratio of bad debts to total outstanding loans (DB/TL)

negatively affect the competitiveness of banks. The remaining factors include, loan to

total assets ratio (TL/TA), liquid assets to total assets ratio (LA/TA), political risk score

(PR), policy uncertainty (LGEPU) had no influence on the performance of Vietnamese

commercial banks during the study period.

From the research results, the thesis proposes some suggestions with managerial

implications for banks and appropriate recommendations to the authorities, thereby

increasing the operational efficiency of Vietnamese commercial banks in the context of

present.

iii

LỜI CAM ĐOAN

Khóa luận này là nghiên cứu của riêng tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực,

trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người

khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong khóa luận.

Tác giả

Nguyễn Xuân Tiến

iv

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên, tôi xin chân thành cảm ơn quý Thầy/ Cô ở Trường Đại học Ngân

hàng Thành phố Hồ Chí Minh trong suốt thời gian học tập tại trường của tôi đã nhận

được sự chỉ dạy, truyền đạt kiến thức không chỉ áp dụng trong công việc mà đó còn

những bài học về cách sống, văn hóa ứng xử tận tâm đến quý Thầy/ Cô. Và đặc biệt

trong quá trình thực hiện khóa luận tốt nghiệp dưới sự hướng dẫn nhiệt tình của Cô

Nguyễn Thị Minh Châu đã định hướng cho tôi hướng phát triển của đề tài cũng như cách

viết đề tài để quá trình nghiên cứu khóa luận được hoàn thành một cách tốt nhất. Tiếp

theo tôi muốn gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè, người thân đã luôn bên cạnh, hỗ trợ,

động viên để tôi hoàn thành tốt khóa luận tốt nghiệp. Cuối cùng xin chúc quý Thầy/ Cô

trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều sức khỏe, thành công trong

cuộc sống và luôn đào tạo ra được những thế hệ sinh viên tài năng, nhiệt huyết.

v

MỤC LỤC

Contents

TÓM TẮT .........................................................................................................................i

ABSTRACTS...................................................................................................................ii

LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... iii

LỜI CẢM ƠN .................................................................................................................iv

MỤC LỤC........................................................................................................................v

DANH MỤC BẢNG.......................................................................................................ix

CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU..............................................................................................1

1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI......................................................................................1

1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU...............................................................................3

1.2.1. Mục tiêu nghiên cứu tổng quát.................................................................3

1.2.2. Mục tiêu nghiên cứu cụ thể ......................................................................3

1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU..................................................................................3

1.4 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU..................................................4

1.4.1. Đối tượng nghiên cứu ...................................................................................4

1.4.2. Phạm vi nghiên cứu.......................................................................................4

1.5 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......................................................................4

1.6. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI...................................................................................5

1.6.1 Về mặt khoa học ..........................................................................................5

1.6.2 Về mặt thực tiễn...........................................................................................5

1.7. KẾT CẤU CỦA ĐỀ TÀI.....................................................................................5

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1.............................................................................................7

CHƯƠNG 2: ....................................................................................................................8

vi

CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ BẤT ĐỊNH CHÍNH SÁCH KINH TẾ VÀ HIỆU QUẢ HOẠT

ĐỘNG NGÂN HÀNG .....................................................................................................8

2.1. BẤT ĐỊNH CHÍNH SÁCH KINH TẾ .................................................................8

2.1.1. Khái niệm bất định chính sách kinh tế...........................................................8

2.1.2. Đo lường GEPU.............................................................................................9

2.1.3 Tác động của bất định chính sách kinh tế ....................................................11

2.2. HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG........................................................12

2.2.1. Cơ sở lý thuyết về hiệu quả hoạt động ngân hàng .......................................12

2.2.2 Đo lường hiệu quả hoạt động ngân hàng ..........................................................14

2.2.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động ngân hàng .........................14

2.4. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ...........................................................................18

2.4.1. Nghiên cứu nước ngoài về các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động

ngân hàng ...............................................................................................................18

2.4.2. Nghiên cứu trong nước về các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động

ngân hàng thương mại Việt Nam...........................................................................23

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2...........................................................................................26

CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...........................................................27

3.1 QUY TRÌNH NGHIÊN CỨU..............................................................................27

3.2. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU .................................................................................27

3.3. MÔ TẢ BIẾN VÀ GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU............................................29

3.3.1. Biến phụ thuộc .............................................................................................29

3.3.2. Các biến độc lập...........................................................................................29

3.4. DỮ LIỆU NGHIÊN CỨU...................................................................................34

3.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.......................................................................34

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3...........................................................................................37

vii

CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU................................................38

4.1. THỐNG KÊ MÔ TẢ...........................................................................................38

4.2. MA TRẬN HỆ SỐ TƯƠNG QUAN ..................................................................41

4.2.1. Ma trận hệ số tương quan ROEA – LGEPU................................................41

4.2.2. Ma trận hệ số tương quan ROAA – LGEPU ..............................................42

4.2.3. Ma trận hệ số tương quan ROEA – LAEPU................................................43

4.2.4. Ma trận hệ số tương quan ROAA – LAEPU ...............................................43

4.3. KIỂM ĐỊNH ĐA CỘNG TUYẾN......................................................................44

4.4. PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU...........................................................45

4.4.1 Hồi quy mô hình ROEA – LGEPU...............................................................45

4.4.2 Hồi quy mô hình ROAA – LGEPU ..............................................................48

4.4.3. Hồi quy mô hình ROEA – LAEPU..............................................................52

4.4.4. Hồi quy mô hình ROAA – LAEPU .............................................................55

4.5. THẢO LUẬN KẾT QUẢ HỒI QUY .................................................................59

Xét về các yếu tố bên ngoài gồm GEPU/AEPU, PR, GDP và CPI, kết quả của 4 mô

hình nghiên cứu cho thấy:......................................................................................59

Các yếu tố bên trong ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của các NHTM Việt Nam

trong mô hình nghiên cứu gồm:.............................................................................61

KẾT LUẬN CHƯƠNG 4...........................................................................................63

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ..........................................................64

5.1. KẾT LUẬN.........................................................................................................64

5.2. MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ................................................................................64

5.2.1. Tăng chất lượng các khoản vay của Ngân hàng Thương mại......................64

5.2.2. Gia tăng vốn chủ sở hữu ..............................................................................65

5.2.3. Chính sách vĩ mô của Chính phủ và các cơ quan quản lý ..........................66

viii

5.3. HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI VÀ HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO..............67

KẾT LUẬN CHƯƠNG 5...........................................................................................68