BÁO CÁO MÔI TRƯỜNG QUỐC GIA 2006 “HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG NƯỚC 3 LƯU VỰC SÔNG CẦU, NHUỆ - ĐÁY, HỆ

Ñaëc ñieåm töï nhieân

Soâng Caàu laø doøng lôùn cuûa heä thoáng

soâng Thaùi Bình, baét nguoàn töø vuøng nuùi

PhiaÑeng (1527m) söôøn ñoâng nam cuûa

daõy Pia-Bi-oùc/Baéc Kaïn, Cao Baèng. Doøng

chính soâng Caàu, daøi 288 km, chaûy qua

caùc tænh Baéc Kaïn, Thaùi Nguyeân, Baéc

Giang, Baéc Ninh roài ñoå vaøo soâng Thaùi

Bình taïi Phaû Laïi. Löu vöïc soâng Caàu bao

goàm gaàn nhö toaøn boä caùc tænh Baéc Kaïn,

Thaùi Nguyeân vaø moät phaàn caùc tænh Baéc

Ninh, Baéc Giang, Vónh Phuùc, 2 huyeän

cuûa Haø Noäi (huyeän Ñoâng Anh, Soùc Sôn)

vaø tænh coù lieân quan laø Haûi Döông.

Nhìn chung ñòa hình LVS Caàu thaáp

daàn theo höôùng Taây Baéc - Ñoâng Nam vaø

coù theå chia ra laøm 3 vuøng: mieàn nuùi,

trung du, ñoàng baèng.

Maïng löôùi soâng suoái trong LVS Caàu

töông ñoái phaùt trieån. Caùc nhaùnh soâng

chính phaân boá töông ñoái ñeàu doïc theo

doøng chính, nhöng caùc soâng nhaùnh

töông ñoái lôùn ñeàu naèm ôû phía höõu ngaïn

löu vöïc, nhö caùc soâng: Chôï Chu, Ñu,

Coâng, Caø Loà... Treân toaøn löu vöïc coù 68

soâng suoái coù ñoä daøi töø 10 km trôû leân.

Toång löôïng nöôùc treân LVS Caàu

khoaûng 4,5 tyû m3/naêm, trong ñoù ñoùng

goùp cuûa soâng Coâng, soâng Caø Loà laø

khoaûng 0,9 tyû m3/naêm. Muøa luõ thöôøng

baét ñaàu töø thaùng 6 ñeán thaùng 10. Löu

löôïng doøng chaûy trong muøa luõ khoâng

vöôït quaù 75% löu löôïng nöôùc caû naêm.

Muøa kieät daøi töø 7 ñeán 8 thaùng, chieám

khoaûng 18-25% löôïng doøng chaûy caû

naêm, ba thaùng kieät nhaát (caùc thaùng 1, 2,

3) doøng chaûy chæ chieám 5,6-7,8%.

Taøi nguyeân thieân nhieân vaø ñaëc ñieåm

moâi tröôøng

Löu vöïc soâng Caàu khaù giaàu caùc

nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân: taøi

nguyeân röøng ña daïng, taøi nguyeân nöôùc

töông ñoái doài daøo, taøi nguyeân khoaùng

saûn phong phuù... Trong löu vöïc coù nhieàu

moû khoaùng saûn nhö saét, keõm, than,

vaøng, thieác,... Ñoä che phuû cuûa röøng trong

löu vöïc ñöôïc ñaùnh giaù laø trung bình, ñaït

khoaûng 45%. Hieän nay, caùc yeáu toá caáu

thaønh caûnh quan hieän ñaïi ñaõ bò thay ñoåi.

Ven caùc soâng suoái mieàn nuùi ñaõ khoâng

coøn röøng töï nhieân. Chaát löôïng röøng bò

suy giaûm nghieâm troïng, ngheøo kieät, ñoä

che phuû thaáp khoâng coøn khaû naêng giöõ

nöôùc, ngaên luõ vaøo muøa möa vaø giöõ aåm

cho ñaát vaøo muøa khoâ, daãn ñeán tình

traïng suy thoaùi ñaát, gaây luõ luït nghieâm

troïng veà muøa möa vaø haïn haùn keùo daøi

veà muøa khoâ.

Trong löu vöïc coù VQG Tam Ñaûo, khu

BTTN Kim Hyû, vaø caùc khu vaên hoùa - lòch

söû moâi tröôøng vôùi giaù trò sinh thaùi cao. Heä

ñoäng thöïc vaät trong löu vöïc raát phong

phuù, ña daïng bao goàm nhieàu loaøi caây goã

quyù vaø caùc loaøi ñoäng vaät hoang daõ.

Röøng bò phaù huûy nghieâm troïng cuøng

nhöõng hoaït ñoäng phaùt trieån kinh teá, xaõ

hoäi khaùc nhö coâng nghieäp, khai thaùc moû,

laøng ngheà thuû coâng vaø hoaït ñoäng noâng

nghieäp gaây aùp löïc lôùn leân moâi tröôøng

trong löu vöïc.

Ñaëc ñieåm kinh teá, xaõ hoäi

Löu vöïc chieám khoaûng 47% dieän tích

cuûa 6 tænh. Toång daân soá 6 tænh thuoäc löu

vöïc naêm 2005 khoaûng 6,9 trieäu ngöôøi.

Trong ñoù, daân soá noâng thoân khoaûng 5,9

trieäu ngöôøi; daân soá thaønh thò khoaûng 1

trieäu ngöôøi. Maät ñoä daân soá trung bình

khoaûng 427 ngöôøi/km2

, cao hôn gaàn 2

laàn so vôùi maät ñoä trung bình caû nöôùc.

Vuøng nuùi thaáp vaø trung du laø khu vöïc

coù maät ñoä daân cö thaáp nhaát, ñaát ñai

chieám khoaûng 63% nhöng daân soá chæ

chieám khoaûng 15% cuûa toaøn löu vöïc.

Maät ñoä daân soá taêng ôû vuøng trung taâm

vaø khu vöïc ñoàng baèng.

6

BAÙO CAÙO MOÂI TRÖÔØNG QUOÁC GIA 2006

HIEÄN TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG NÖÔÙC 3 LÖU VÖÏC SOÂNG: CAÀU, NHUEÄ - ÑAÙY, HEÄ THOÁNG SOÂNG ÑOÀNG NAI

Chöông 1: LÖU VÖÏC SOÂNG ÔÛ VIEÄT NAM