Bàn về lãi suất cơ bản

~~

, ~ N ~ 9

BANVtLAISUATCO BAN

D u thai gian gan day da co

nhieu nghien CUu cua

cac nha kinh te, cac

q'uan chuc tai chinh, ngan hang

ve lai suat CCIban (LSCB), nhl!llg

chung toi v~n mong muon dl1ara

m(>tso nghien cUu cua minh ve

LSCB nh~m g6p phan dl1a cong

c~ LSCB trd thanh hi~n thl!c t<;1i

Vi~t Nam.

Theo Dieu 9, khoan 12 cua

Lu~t NHNN Vi~t Nam, LSCB

dl1gc d!nh nghia nhl1sau: "LSCB

la lai suat do NHNN cong bo lam

CCISd cho cac TCTD an d!nh lai

suat kinh doanh".

Tuy nhien, cho den nay,

NHNN v~n chl1a xac d!nh va

cong bo LSCB cho cac TCTD ma

v~n sa d~ng cong c~ tran lai suat

cho yay d~ khong che lai suat

cho yay cua cac TCTD.

Nhl1 v~y, tran lai suat do

NHNN cong bo da bao ham trang

do LSCB vi sl! thl!C NHNN da

"giup" cac TCTD biet dl1gc muc

lai suat kinh doanh toi da trang

hO<;1t d(:mgsa d~ng von cua minh.

Dieu nay cOngc6 nghia la lai suat

cho yay cua cac NHTM v~n b! tac

d(>ngdieu chinh gian tiep bdi Nha

nl1ac thong qua bien philp hanh

chinh, khong phai b~ng bi~n

philp kinh te - day la dieu kh6c6

th~ chap nh~n khi d!nh hl1ang

phat tri~n nganh tai chinh - ngan

hang theo hl1ang h(>i nh~p vai

khu vl!c va the giai.

D~ c6 th~ hi~u them ve LSCB,

chung ta co th~ di~m qua doi net

ve sl! xuat hi~n va phat tri~n cua

LSCB nhl1sau:

Lich Slt cua khai ni~m LSCB

Khai niem LSCB xuat hien

khoang 60 j,~m truac day, nhLnig

ngan hang Ian tren the giai da

thiet I~p m(>t phl1C1ngphilp xac

d!nh lai suat cho yay vai ten gQi￾lai suat CCIban (base rate) - la

muc lai suat ngan hang cho yay

ngan h<;1ncac khacb hang c6 uy

tin tin d~ng tot nhat.

Tr!nh Qu6e Trung*

Theo d!nh nghia cua Ta di~n

Bach khoa Tai chinh - Ngan hang

cua Charles J. Woelfel n~m

1994, LSCB (prime rate)(1)la lai

suat dau tl1 vai muc rui ra gan

nhl1 b~ng khOng. Theo d6, lai

suat cua trai phieu Chinh phu

dl1gcxem la LSCB. Trang d6, da

bao gom muc Igi nhu~n mong

muon cua ngan hang va k~ ca chi

phi hO<;1td(>ng va quan Iy cua

ngan hang.

Tuy nhien, vao nhiing n~m

1970 trd di thi l1Uthe cua LSCB

d~ cho yay bi c<;1nhtranh bdi lai

suat LlBOR la lai suat tien glri

ngan h<;1ncua Dola Chau Au vai

ky h<;1nbien d6i tlt vai ngay den

vai thang~Va do cang ngay 111gng

von cho yay c6 nguon goc ta

Dola - Chau Au cang Ian nen cac

ngan hang chuy~n dan sang sa

d~nglai suat LlBORnhl1la CCISd

d~ tinh lai cho yay cho khach

hang. Ngay nay, do sl! quoc te

h6a cua h~ thong ngan hang nen

ngl1aita co th~ sa d~ng them lai

suat SIBOR (Iai suat cho yay lien

ngan hang t<;1iSingapore) cOng

nhl1LlBOR la lai suat tham chieu

cho cac ngan hang tren the giai

lam CCISd d~ xac d!nh lai suat

cho yay vClitltng khach hang c~

th~.

Nhl1 v~Y. neu so sanh khili

ni~m ve LSCB quy "d!nh trang

Lu~t NHNN vai thong I~ quoc te,

theo chung toi nen c6 sl! pMn

Qi~tr6 giLtaLSCB do NHNN cong

bo va LSCB cua tltng NHTM.

D~ thu~n ti~n trong qua trinh

v~n d~ng LSCB, theo chung toi

riM sa d~ng m(>t so thu~t ngLt

sau:

:. LSCB la lai suat do NHNN

cong b6 lam CCISdcho cac TCTD

an d!nh lai suat kinh doanh (theo

dung tinh than cua Lu~t NHNN).

- Lai suat .CClSd (LSCS) la

LSCB cua tltng NHTM ap d~ng

doi vai nhiing khach hang va dl!

an cho yay, dau tl1 khong c6 rui

ra ho~c rui ro xem nhl1 b~ng

khong.

LSCB cua NHNN

Theo quan di~m cua chung

toi, LSCB dl1gc quy d!nh trong

Luat NHNN la lai suat do NHNN

cong bo nh~m can thi~p VaG

cung - cau tien t~ tren th! trl1ang,

nh~m tac d(>ng m(>t cach gian

tiep den hO<;1td(>ng huy d(>ngva

cho yay cua cac NHTM thong

qua vi~c t~ng ho~c giam phi t6n

va hi~u qua sa d~ng von cua cae

NHTM. NHNN co th~ xac d!nh

LSCB dl!a tren m(>t so c~n ell

sau:

- Tinh hinh thl!C hi~n chinh

sach tai chinh - tien t~ cua quoe

gia trang tltng thai di~m;

- Mac1<;11'11 phattrongnenkinhte;

- Nhu cau cua Chinh phu

trang vi~c tim kiem cac nguon

von d~ thl!C hi~n cac chl1C1ngtrinh

dau tLt, phat tri~n cOng nhl1 bu

dap thieu h~t t<;1rnthai trang chi

tieu cua Chinh phu;

- Lai suat cho yay giLta cac

ngan hang tren th! truang lien

ngan hang.

Thl!C sl! LSCB do NHNN cong

bo bao gom 2 10<;1i lai suat:

+ Lai suat huy d(>ngvon cho

Chinh phu ma d Vi~t Nam dl1c;1e

thl!C hi~n thOng qua vi~c philt

hanh cac trai phieu kho b<;1c.

Thong qua vi~c cong bo lai suat

huy d(>ngcua trai phieu kho b<;1c,

cac NHTM S8 nh~n dl1gctin hi~u

tlt phia NHNN ve muc lai suat

cho yay toi thi~u c6 th~ d<;1tdl1gc

vai muc rui ra b~ng khong. Neu

NHNN muon thu hEip111gngcung

tien cua cac NHTM ra nen kinhte

thi S8 t~ng mCtclai suat huy dQng

va ngl1gc1<;1i.

\. .Tp.Ho Chf Minh

28 T~ emNcANIIANc 86 6 NAM2000