Bài học từ kinh nghiệm giải thích pháp luật thành văn của cộng hoà Liên bang Đức

NHA NUdC VA PHAP LUAT NUOC NGOAI

BAlHOCTtfKINHNGHllMGlAlTHfCHPHAPLUArTHANHVAN

cOACONGHOAufiNBANGDft:

Thudt ngfl "gidi thfch", trong cym tir

"gidi thfch phdp lugl thdnh vdn" cd thi

hiiu theo nghTa rfng vd h?p. Theo nghTa rfng,

"giai thfch" cd nghTa Id hogt dfng sdng tgo

ciia thim phdn"* trong vife phdt ttiin, gidi

hgn hode siia d6i quy pham phdp luft ehira

dyng ttong phdp lugl thdnh vdn. Theo nghTa

hep. "giai thich" cd nghTa Id sy gidng gidi cua

thdm phdn vi nghTa eua thudt ngQ* vd cdch

dien dal trong phap ludt thanh vdn.'^* Cd y

kiin cho rdng, gidi thich phdp luft tiidnh vdn

khdng chi Id hogt dgng khoa hgc. Id xuat phdt

diim. Id CO sd cho vife dp dung phdp ludt

thdnh van md cdn la mft nghf thugt.' *

Thugt ngu "phdp ludt thdnh vdn" ciing

dugc hiiu khdng gidng nhau giita nude cd hi

thdng phdp ludt thudc truyen thong Civil

Law (nude Civil Law) vdi nude cd hf thong

phdp luat thufc truyin thdng Common Law

(nude Common Law). Thugt ngD "phdp lugt

thdnh vdn" d cdc nude Civil Law hdm chi

vdn ban phdp ludt do nghj vifn ban hdnh (bf

lual, ludt) vd cd nhOng vdn bdn dudi lu|it;

trong khi do, d cdc nude Common Law,

"phap luat thdnh vdn" dugc hiiu h?p hon,

dd Id chi bao gdm cdc dgo lugt do nghj vifn

ban hanh.*'**

Diic Id nude cd hf tiling phdp lu^t thuOc

truyin Ihdng Civil Law, cym tu "gidi thich

phdp ludt thanh vdn" d nude ndy cd the dugc

PGS.TS. NGUYiN THI ANH VAN*

hiiu id sy gidng gidi eiia thim phdn vi nghia

cda thudt ngii, cym tir hinh thdnh nin quy

phgm phdp lu^t, chira dyng trong vdn bdn

phdp ludt do nghj vifn vd cdc co quan qudn

If nhd nude ban hdnh.

Trong khau thyc thi phdp luat, vife gidi

thfch phdp ludt thdnh vdn ludn cin thiit vi

ddi khi cdu tii cua phdp lugt thdnh vdn don

gidn vd de hiiu nhimg trong hiu hit cdc

trudng hgp, nhiiu tir, cym tir vd thdm chf ca

quy phgm phdp lu^t khd tdi nghTa, mo ho

ho$c chung chimg nen thdm phan can phdi

lam rd nghTa trudc khi dp dyng. Vi du. nhiiu

y kiin cho ring cac quy djnh vi nhan quyed

trong Hien phdp vd nguyin tdc thifn chf

trong BO lugl dan sy Diic dugc quy djnh qud

chung chimg,*^* ddi hdi thdm phdn phdi giai

thich hay ndi chfnh xde hon ttong trudng

hgp ndy phdi cy the hoa quy phgm phdp luat

dd trudc khi ap dyng. Trong nhiing tinh

huong dd niu, de xac djnh nghia ciia quy

phgm phdp ludt thdnh vdn hode cdu, tir trong

quy phgm dd, thim phdn phai sii dyng nhiiu

cdng cy gidi thich phdp luat thanh vdn khde

nhau. Bdi viit ndy bdn ve kinh nghiim giai

thich phdp lugl thdnh vdn ciia Dtic vdi hi

vgng nit ra mdt vdi bdi hgc cd khd ndng van

dyng vdo hodn cdnh cy thi eua ViftNam,

* Ciing vi6n chfnh Trung tim luSt so sinh

Trir6ng D^i hoc Lu§t Hi NOi

TAP CHI.LUAT HOC S6 6/2012