Bai giang y hoc MÔ XƯƠNG

Mä xæång - Mä Phäi

MÔ XƯƠNG

Mục tiêu học tập

1. Mô tả được cấu tạo chung của mô xương, cấu tạo và chức năng của 3 loại tế bào xương.

2. Phân biệt xương havers đặc, xương havers xốp, xương cốt mạc.

3. Mô tả được cấu tạo mô học của xương dài.

4. Phân biệt được quá trình tạo xương trực tiếp và tạo xương trên mô hình sụn (giai đoạn

nguyên phát và thứ phát).

Mô xương là một hình thái thích nghi đặc biệt của mô liên kết, trong đó chất căn bản

nhiễm muối calci làm cho mô xương rất cứng rắn phù hợp với vai trò chống đỡ và bảo vệ cơ

thể.

Ngoài chức năng chống đỡ và bảo vệ mô xương còn có chức năng vận động, chuyển

hoá (calci-phospho).

I. CẤU TẠO

Mô xương gồm 3 thành phần: Chất căn bản xương, sợi liên kết, tế bào.

1. Chất nền xương (chất gian bào xương)

Chất nền xương bao gồm chất căn bản và các sợi liên kết vùi trong chất căn bản

Dưới KHVQH chất căn bản xương mịn, không có cấu trúc, ưa màu acid, tạo thành

những lá xương gắn với nhau. Vùi trong chất căn bản là những sợi collagen và những hốc

nhỏ được gọi là ổ xương, các ổ xương được nối thông với nhau bởi những ống nhỏ gọi là vi

quản xương.

Chất nền xương được cấu tạo bởi:

- Thành phần vô cơ chiếm 70 - 75% trọng lượng khô chất căn bản xương, trong đó

nhiều nhất là muối calci và phospho dưới dạng tinh thể hydroxyapatit.

- Thành phần

hữu cơ chiếm 25 - 30%

trọng lượng khô.

Collagen chiếm 90-

95% các chất hữu cơ ở

dạng sợi, bó sợi hoặc

phân tán, chủ yếu là

collagen type I và các

Glycosaminoglycans

(Chondroitin sulfate,

keratan sulfate) kết hợp

với các proteins, ngoài

ra còn có một số

glycoprotein đặc hiệu:

Sialoprotein,

osteocalcin liên kết

mạnh với ion calci (có

vai trò trong việc lắng

đọng calci của chất căn

bản xương).

2. Tế bào xương

Mô xương có 3 loại tế bào: tạo cốt bào, cốt bào và huỷ cốt bào.

2.1. Tạo cốt bào

19

Taûo cäút baìo

Huyí cät baìo

Cäút baìo

Trung mä

Cháút nãön Tiãön xæång

H.1 Sơ đồ cấu tạo mô xương