Bài 1: Giới thiệu chung về thế giới sống của các cấp tổ chức của cơ thể sống I ppt

Bài 1: Giới thiệu chung về thế giới sống của các cấp tổ chức của cơ thể sống

I. CÁC CẤP TỔ CHỨC CỦA HỆ THỐNG SỐNG

Thế giới sinh vật được tổ chức theo thứ bậc rất chặt chẽ. Tính từ thấp đến cao, thế giới

sống được phân chia như sau: phân tử => bào quan => tế bào => mô => cơ quan =>

hệ cơ quan => cơ thể => quần thể, quần xã => hệ sinh thái => sinh quyển. Trong đó tế

bào là đơn vị cấu tạo, đơn vị chức năng cơ bản

1. Tế bào: Tế bào được cấu tạo từ các cấp tổ chức thấp hơn như phân tử (phân tử

nước, muối vô cơ, axít amin…) đại phân tử (prôtêin, axít nuclêic…), bào quan

(ribôxôm, ti thể…).

Tế bào là cấp tổ chức cơ bản nhất của hệ thống sống. Vì: mọi cơ thể sống đều cấu tạo

từ tế bào và mọi hoạt động sống của cơ thể đều diễn ra ở tế bào

2. Cơ thể: Cơ thể sinh vật có thể được cấu tạo từ một tế bào (cơ thể đơn bào) hoặc

nhiều tế bào đã phân hoá (cơ thể đa bào)

Ở cơ thể đa bào, hoạt động sống của cơ thể phụ thuộc vào mối tương tác trong hoạt

động sống của các mô, cơ quan, hệ cơ quan. Các mô, cơ quan, hệ cơ quan chỉ thực

hiện được chức năng sống trong mối tương tác lẫn nhau trong tổ chức cơ thể toàn vẹn.

Cơ thể đa bào là khối thống nhất các mô, cơ quan, hệ cơ quan hoạt động nhịp nhàng

ăn khớp với nhau nhờ có sự điều hoà và điều chỉnh chung.

3. Quần thể – loài

3.1. Quần thể

Là một tổ chức của các cá thể cùng loài, cùng sống trong một khoảng không gian nhất

định ở vào một thời điểm xác định. Trong tổ chức quần thể, các nhóm cá thể đực –

cái, non – trưởng thành – già tập hợp với nhau trong mối quan hệ sinh sản. Quần thể

là đơn vị cơ sở của quá trình tiến hoá dưới tác động của chọn lọc tự nhiên

3.2. Loài – đơn vị phân loại cơ sở của sinh giới

Loài gồm các cá thể có chung những đặc điểm hình thái, sinh lý và hoạt động sống. Ở

loài giao phối, các cá thể có thể giao phối với nhau, sinh sản ra con lai hữu thụ và

cách li sinh sản với các cá thể của loài khác

4. Quần xã

Quần xã gồm nhiều quần thể khác loài, cùng sống trong một khoảng không gian nhất

định. Trong tổ chức quần xã, ngoài mối quan hệ sinh sản giữa các sinh vật cùng loài

còn nổi lên mối quan hệ dinh dưỡng giữa các sinh vật khác loài. Ở cấp quần xã, các

sinh vật giữ được được cân bằng trong mối tương tác lẫn nhau để cùng tồn tại

5. Hệ sinh thái – Sinh quyển

5.1. Hệ sinh thái

Hệ sinh thái là một hệ thống hoàn chỉnh, tương đối ổn định bao gồm quần xã sinh vật

và nơi sống của chúng (sinh cảnh). Sự tác động qua lại giữa quần xã với sinh cảnh tạo

nên các mối quan hệ sinh thái thông qua các chu trình tuần hoàn vật chất và năng

lượng

5.2. Sinh quyển

Bao gồm tất cả các hệ sinh thái trong khí quyển, địa quyển và thuỷ quyển của Trái

đất. Là cấp tổ chức cao nhất và lớn nhất của hệ thống sống

II. CÁC ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA TỔ CHỨC SỐNG

1. Được tổ chức theo nguyên tắc thứ, bậc:

Cấp thấp làm nền tảng để xây dựng cấp cao hơn, hoạt động của cấp cao phụ thuộc vào

mối tương tác trong hoạt động của các cấp cấu thành. Mỗi cấp tổ chức đều có những

đặc điểm riêng, cấp cao gồm đặc điểm của cấp thấp liền kề và những đặc điểm nổi trội

do sự tập hợp, sự tương tác giữa các bộ phận cấu thành mà cấp trước không có được.

2. Hệ thống mở và tự điều chỉnh

Mọi cấp tổ chức sống đều là hệ mở, chúng không ngừng trao đổi vật chất và năng

lượng với môi trường, chịu sự tác động của môi trường, đồng thời góp phần làm biến

đổi môi trường.

Mọi cấp độ tổ chức sống đều có khả năng tự điều chỉnh, do đó duy trì được sự cân

bằng cần thiết để tồn tại.

3. Liên tục tiến hoá

Nhờ cơ chế truyền thông tin trên phân tử ADN từ thế hệ này sang thế hệ khác mà sự

sống được tiếp diễn liên tục. Mỗi cấp độ tổ chức sống đều có khả năng duy trì ổn định

các đặc điểm đó qua các thế hệ.

Tuy nhiên, dưới tác động của các nhân tố đột biến của môi trường, mỗi cấp độ tổ chức

sống sẽ không ngừng bị biến đổi và tiến hoá, tạo nên một thế giới sống vô cùng đa

dạng, nhưng lại thống nhất

Bài 2: Các giới sinh vật

I. GIỚI VÀ HỆ THỐNG PHÂN LOẠI SINH GIỚI

1. Khái niệm giới.

Giới là đơn vị phân loại lớn nhất bao gồm các ngành sinh vật có chung những đặc

điểm nhất định.

Các bậc phân loại chính từ nhỏ đến lớn lệ thuộc nhau là: Loài chi họ bộ lớp ngành

giới. Trong đó, loài là bậc phân loại cơ sở, bất kỳ một sinh vật nào cũng được xếp

vào một loài.