Ba tiếp cận giải thích lợi thế cạnh tranh của công ty

Science & Technology Development, Vol 15, No.Q1 2012

Trang 14

BA TI P CN GII THÍCH LI TH C
NH TRANH CA CÔNG TY

Nguyn Thành Long

Trư

ng Đi hc An Giang

(Bài nhn ngày 04 tháng 04 năm 2011, hoàn chnh s a cha ngày 11 tháng 09 năm 2011)

TÓM T
T: S t!n ti, phát trin hay vưt tri ca công ty trong môi trư

ng ngành quyt ñnh

bi li th cnh tranh mà công ty có ñưc so v i các ñi th. Bài vit này lưc kho các lý thuyt nhm

làm rõ ñnh nghĩa li th cnh tranh và ngu!n to ra các li th cnh tranh ñó. Trong ñó, ba tip cn

gii thích li th cnh tranh công ty g!m: (1) lý thuyt chin lưc cnh tranh 5 tác lc ca Porter, (2) lý

thuyt quan ñim cơ s ngu!n lc và (3) lý thuyt entrepreneurship.

T khóa: li th cnh tranh, quan ñim ngu!n lc, entrepreneurship, chin lưc cnh tranh ca

Porter.

Cnh tranh (compete) có ngun gc latin:

competere, nghĩa là tham gia ñua tranh vi

nhau (Neufeldt, 1996). Cnh tranh cũng có

nghĩa là n l c hành ñng ñ thành công hơn,

ñt kt qu tt hơn ngư

i ñang có hành ñng

như mình. Do ñó, s cnh tranh (competition)

là s kin, trong ñó, cá nhân hay t chc cnh

tranh nhau ñ ñt thành qu mà không phi mi

ngư

i ñu giành ñưc (Wehmeier, 2000). Có

nhiu lý thuyt kinh t và qun tr v cnh

tranh, trong ñó hai khái nim ñưc ñ cp ñn

nhiu nht là năng lc cnh tranh

(competitiveness) và li th cnh tranh

(competitive advantage) trong gii thích s

khác bit trong thành qu (performance) cnh

tranh gia các th c th kinh t (quc gia,

ngành, công ty, h gia ñình).

Lưc kho này tp trung cho vic h thng

hóa các dòng lý thuyt v li th cnh tranh ca

công ty và ngun ca các li th ñó trong quan

h vi thành qu cnh tranh qua 03 phn. Phn

th nh$t, gii thiu các ñnh nghĩa năng l c

cnh tranh và li th cnh tranh ca doanh

nghip; mi quan h cơ bn ca hai khái nim

này ñi vi thành qu công ty. Phn th hai,

trình bày các ñnh t to li th/thành qu công

ty qua 03 tip cn: (1) lý thuyt cnh tranh ca

Porter vi mô hình tác l c; (2) lý thuyt quan

ñim cơ s ngun l c vi thuc tính VRIN ca

ngun l c mà công ty kim soát, s! d"ng ñ

cnh tranh, trong ñó, năng l c ñng, tri thc và

vn xã hi là các ngun l c ñáng quan tâm; (3)

entrepreneurship và entrepreneur, c hai tuy có

th xem như mt ngun l c ñ#c bit ca công

ty, nhưng g$n lin vi ph%m cht, năng l c ca

doanh nhân. Cui cùng, Phn th ba tng hp,

ñi chiu c ba tip cn trên và ñưa ra các ý

kin tho lun.

NĂNG LC C
NH TRANH VÀ LI TH

C
NH TRANH CA CÔNG TY

Nhiu nhà nghiên cu (Vd: Ericsson,

Henricsson, & Jewell, 2005; Siggel, 2006) cho

r&ng, năng l c cnh tranh là mt khái nim khó