Áp dụng chuẩn nghề nghiệp trong phát triển đội ngũ giáo viên trường Trung học Phổ Thông Hạ Long tỉnh Quảng Ninh

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN ĐẮC TỨ

ÁP DỤNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP

TRONG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG

TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HẠ LONG TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN -2013

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

NGUYỄN ĐẮC TỨ

ÁP DỤNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP

TRONG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG

TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HẠ LONG TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Chuyên ngành : Quản lý giáo dục

Mã số : 60 14 05

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. Bùi Văn Quân

THÁI NGUYÊN -2013

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

THAI NGUYEN UNIVERSYTY

THE COLLEGE OF EDUCATION

NGUYỄN ĐẮC TỨ

APPLICATION THE PROFESSIONAL STANDARDS IN

DEVELOPING TEACHERS AT HA LONG HIGH SCHOOL,

QUANG NINH PROVINCE

Major : Education Management

Code : 60 14 05

THAI NGUYEN - 2013

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết

quả nghiên cứu là trung thực và chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ công trình

nào khác.

Tác giả luận văn

Nguyễn Đắc Tứ

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

ii

LỜI CẢM ƠN

Với tình cảm chân thành tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn và sự kính

trọng tới Lãnh đạo trƣờng Đại học sƣ phạm – Đại học Thái Nguyên, các

Thầy Cô giáo đã tham gia giảng dạy và cung cấp những kiến thức cơ bản,

sâu sắc, tạo điều kiện giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập, nghiên cứu

rèn luyện tại nhà trƣờng.

Đặc biệt, với tấm lòng thành kính tác giả xin đƣợc gửi lời cảm ơn sâu sắc

nhất tới Phó Giáo sƣ, Tiến sĩ Bùi Văn Quân ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn

khoa học và tận tình giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và

hoàn thành luận văn.

Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào

tạo, Ban Giám hiệu, các thầy giáo, cô giáo các trƣờng THPT thành phố Hạ

Long đã tạo điều kiện về thời gian, vật chất, tinh thần cho tác giả trong suốt quá

trình học tập và hoàn thành khóa học. Cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp, gia đình đã

tận tình giúp đỡ động viên tác giả hoàn thành khóa học và luận văn này.

Do điều kiện về thời gian và năng lực bản thân còn nhiều hạn chế nên

luận văn này còn có những khiếm khuyết, tác giả mong nhận đƣợc sự góp ý

chân thành của Thầy Cô và đồng nghiệp.

Xin trân trọng cảm ơn!

Thái Nguyên – 2013

Tác giả

Nguyễn Đắc Tứ

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN......................................................................................................ii

MỤC LỤC ..........................................................................................................iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT..........................................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................................v

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ ..............................................................vi

MỞ ĐẦU .............................................................................................................1

1. Lí do chọn đề tài................................................................................................1

2. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................3

3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu.................................................................3

3.1. Khách thể nghiên cứu ...................................................................................3

3.2. Đối tƣợng nghiên cứu ...................................................................................3

4. Giả thuyết khoa học ..........................................................................................3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu........................................................................................3

6. Phạm vi nghiên cứu ..........................................................................................4

7. Phƣơng pháp nghiên cứu..................................................................................4

7.1. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu lý luận .......................................................4

7.2. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn ....................................................4

8. Cấu trúc của luận văn........................................................................................4

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ÁP DỤNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP

TRONG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ..5

1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu của đề tài......................................................5

1.2. Một số khái niệm cơ bản ...............................................................................6

1.2.1. Đội ngũ giáo viên ......................................................................................6

1.2.2. Phát triển đội ngũ giáo viên.......................................................................8

1.2.2.1. Phát triển.................................................................................................8

1.2.2.2. Phát triển con ngƣời................................................................................9

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1.2.2.3. Phát triển nguồn nhân lực.....................................................................11

1.2.3. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên ..................................................................12

1.2.3.1. Khái niệm .............................................................................................12

1.2.3.2. Nội dung, mục đích và cấu trúc Chuẩn nghề nghiệp giáo viên............13

1.3. Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên THPT theo lý thuyết quản lý nguồn

nhân lực............................................................................................................... 14

1.3.1. Khái quát về lý thuyết quản lý nguồn nhân lực.......................................14

1.3.2. Một số nội dung cơ bản của phát triển đội ngũ giáo viên THPT theo lý

thuyết quản lý nguồn nhân lực ..........................................................................16

1.3.2.1. Quy hoạch đội ngũ giáo viên................................................................16

1.3.2.2. Tuyển chọn, sử dụng đội ngũ giáo viên ...............................................16

1.3.2.3. Kiểm tra, đánh giá đội ngũ giáo viên ...................................................17

1.3.2.4. Bồi dƣỡng nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên...............................18

1.3.2.5. Tạo điều kiện, môi trƣờng phát triển đội ngũ giáo viên.......................19

1.4. Áp dụng chuẩn nghề nghiệp trong phát triển đội ngũ giáo viên THPT .. 20

1.4.1. Áp dụng chuẩn là một nội dung của chuẩn hóa đội ngũ giáo viên THPT.....20

1.4.2. Các nội dung cơ bản của áp dụng chuẩn nghề nghiệp giáo viên trong phát

triển đội ngũ giáo viên THPT............................................................................20

1.4.2.1. Nâng cao nhận thức của cán bộ, giáo viên về vai trò và tác dụng của

Chuẩn nghề nghiệp trong xây dựng và phát triển đội ngũ ................................20

1.4.2.2. Đánh giá giáo viên dựa vào chuẩn .......................................................21

1.4.2.3. Tổ chức đào tạo và bồi dƣỡng nâng cao năng lực giáo viên theo chuẩn

nghề nghiệp........................................................................................................24

1.4.2.4. Tạo môi trƣờng và động lực để giáo viên phát huy năng lực nghề

nghiệp của bản thân theo hƣớng nâng cao mức độ đáp ứng chuẩn nghề nghiệp

...........................................................................................................................24

1.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến áp dụng chuẩn nghề nghiệp giáo viên trong

phát triển đội ngũ giáo viên THPT.................................................................... 25

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

1.5.1. Các yếu tố về kinh tế - xã hội..................................................................25

1.5.2. Các yêu cầu của đổi mới giáo dục Trung học phổ thông ........................26

1.5.3. Các yếu tố về phát triển quy mô giáo dục, mạng lƣới trƣờng lớp...........26

1.5.4. Các yếu tố về các điều kiện đảm bảo chất lƣợng giáo dục .....................26

1.5.5. Các yếu tố về chính sách, về quản lý.......................................................27

Tiểu kết chƣơng 1 ..............................................................................................27

Chƣơng 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN THEO

CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HẠ

LONG TỈNH QUẢNG NINH...........................................................................28

2.1. Đặc điểm địa phƣơng và quá trình phát triển của trƣờng THPT Hạ Long

............................................................................................................................. 28

2.1.1 Đặc điểm Thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh ....................................28

2.1.1.1 Đặc điểm vị trí địa lý, kinh tế- xã hội của thành phố Hạ Long.............28

2.1.1.2. Giáo dục................................................................................................29

2.1.2. Sơ lƣợc sự hình thành và phát triển của trƣờng THPT Hạ Long ............29

2.1.3. Quy mô, chất lƣợng đào tạo của trƣờng THPT Hạ Long.......................30

2.1.3.1. Quy mô đào tạo....................................................................................30

2.1.3.2. Chất lƣợng ............................................................................................31

2.2. Thực trạng về đội ngũ giáo viên năm học 2011 – 2012........................... 32

2.2.1. Số lƣợng, trình độ đào tạo .......................................................................32

2.2.2. Độ tuối .....................................................................................................34

2.2.3. Thực trạng chất lƣợng đội ngũ giáo viên ................................................35

2.2.3.1. Về phẩm chất chính trị, đạo đức...........................................................35

2.2.3.2. Về trình độ năng lực chuyên môn và nghiệp vụ...................................36

2.3. Thực trạng về công tác quản lý đội ngũ giáo viên của hiệu trƣởng......... 39

2.3.1. Công tác kiểm tra, thanh tra giảng dạy và giáo dục ...............................39

2.3.2. Công tác đánh giá xếp loại ......................................................................40

2.3.2.1. Nội dung đánh giá................................................................................41

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

2.3.2.2. Quy trình đánh giá, xếp loại .................................................................41

2.3.2.3. Xếp loại giáo viên sau đánh giá............................................................42

2.3.2.4. Kết quả đánh giá ...................................................................................43

2.3.2.5. Hạn chế .................................................................................................43

2.3.3. Công tác tuyển dụng đội ngũ giáo viên...................................................43

2.3.4. Công tác bố trí, sử dụng giáo viên...........................................................44

2.3.5. Công tác đào tạo bồi dƣỡng.....................................................................44

2.3.5.1.Ƣu điểm .................................................................................................44

2.3.5.2. Hạn chế .................................................................................................46

2.4. Thực trạng về phát triển đội ngũ giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp của

Trƣờng THPT Hạ Long..................................................................................... 47

2.4.1. Nhận thức của cán bộ quản lý và giáo viên về tác dụng của chuẩn nghề

nghiệp trong xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên.....................................47

2.4.2. Việc vận dụng chuẩn nghề nghiệp vào đánh giá năng lực đội ngũ giáo viên..48

2.4.2.1. Lực lƣợng tham gia đánh giá: Giáo viên, Hiệu trƣởng, các tổ chức

Đoàn thể trong nhà trƣờng.................................................................................48

2.4.2.2. Phƣơng pháp đánh giá xếp loại ............................................................48

2.4.2.3. Quy trình đánh giá ................................................................................48

2.4.2.4. Kết quả đánh giá ...................................................................................49

2.4.3. Sử dụng kết quả đánh giá theo chuẩn vào bồi dƣỡng giáo viên..............49

2.4.4. Về tạo động lực và môi trƣờng thuận lợi để giáo viên phát huy năng lực nghề

nghiệp của bản thân theo hƣớng nâng cao mức độ đáp ứng chuẩn nghề nghiệp

...........................................................................................................................49

2.5. Đánh giá chung về công tác quản lý đội ngũ giáo viên và áp dụng chuẩn

trong phát triển đội ngũ giáo viên của trƣờng THPT Hạ Long....................... 50

2.5.1. Ƣu điểm ..................................................................................................50

2.5.2. Hạn chế ....................................................................................................50

Tiểu kết chƣơng 2 ..............................................................................................51

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

Chƣơng 3: BIỆN PHÁP ÁP DỤNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP TRONG PHÁT

TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƢỜNG THPT HẠ LONG TỈNH QUẢNG

NINH..................................................................................................................52

3.1. Nguyên tắc xây dựng biện pháp................................................................. 52

3.1.1. Đảm bảo tính khoa học............................................................................52

3.1.2. Đảm bảo tính đồng bộ .............................................................................52

3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn ............................................................................52

3.1.4. Đảm bảo tính khả thi ...............................................................................53

3.2. Biện pháp áp dụng chuẩn nghề nghiệp trong phát triển đội ngũ giáo viên

trƣờng THPT Hạ Long tỉnh Quảng Ninh ......................................................... 53

3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên về tác dụng của việc

phát triển đội ngũ giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp.......................................53

3.2.1.1. Mục tiêu của biện pháp........................................................................53

3.2.1.2. Nội dung biện pháp...............................................................................54

3.2.1.3. Cách thức thực hiện ..............................................................................55

3.2.2. Tổ chức đánh giá, xếp loại giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp ..............56

3.2.2.1. Mục tiêu của biện pháp.........................................................................56

3.2.2.2. Nội dung biện pháp...............................................................................56

3.2.2.3. Phƣơng pháp đánh giá xếp loại ............................................................59

3.2.2.4. Quy trình đánh giá ................................................................................60

3.2.3. Sử dụng đội ngũ giáo viên sau kết quả đánh giá, xếp loại ......................62

3.2.3.1. Mục tiêu biện pháp ...............................................................................62

3.2.3.2. Nội dung biện pháp...............................................................................63

3.2.3.3. Cách thức thực hiện ..............................................................................64

3.2.4.1. Mục tiêu của biện pháp.........................................................................66

3.2.4.2. Nội dung biện pháp...............................................................................66

3.2.4.3. Cách thức thực hiện ..............................................................................73

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

3.2.5. Tổ chức thực hiện các chính sách đối với giáo viên, xây dựng các tiêu chí

tuyển dụng giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp .................................................76

3.2.5.1. Mục đích của biện pháp........................................................................76

3.2.5.2. Nội dung của biện pháp........................................................................77

3.2.5.3. Tổ chức thực hiện .................................................................................78

3.3. Mối liên hệ giữa các biện pháp .................................................................. 79

3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp........... 80

3.4.1. Đối tƣợng khảo nghiệm...........................................................................80

3.4.2. Cách đánh giá ..........................................................................................80

3.4.3. Kết quả đánh giá ......................................................................................81

Kết luận chƣơng 3..............................................................................................83

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ....................................................................84

1. Kết luận........................................................................................................... 84

2. Khuyến nghị................................................................................................... 84

2.1. Với Bộ Giáo dục và Đào tạo...................................................................... 84

2.2. Với UBND tỉnh, UBND tỉnh Quảng Ninh................................................ 85

2.3. Với Sở GD & ĐT Quảng Ninh................................................................ 85

2.4. Đối với trƣờng THPT Hạ Long ................................................................. 85

TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................87

PHỤ LỤC ..........................................................................................................89

Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/

iv

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

BGDĐT Bộ Giáo dục và Đào tạo

CBQL Cán bộ quản lý

CNH Công nghiệp hóa

CT Chỉ thị

ĐNGV Đội ngũ giáo viên

GD Giáo dục

GD&ĐT Giáo dục và đào tạo

GV Giáo viên

HĐH Hiện đại hóa

HS Học sinh

NGLL Ngoài giờ lên lớp

QLGD Quản lý giáo dục

TC Tiêu chí

TCM Tổ chuyên môn

THCS Trung học cơ sở

THPT Trung học phổ thông

TW Trung ƣơng