Áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc từ thực tiễn Thành phố Cần Thơ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

ÁP DỤNG BIỆN PHÁP XỬ LÝ HÀNH CHÍNH

ĐƢA VÀO CƠ SỞ CAI NGHIỆN BẮT BUỘC

TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ CẦN THƠ

LUẬN VĂN THẠC SĨ

LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH

MÃ SỐ: 8380102

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS ĐỖ MINH KHÔI

HỌC VIÊN: THÁI MỸ NHUNG (Cần Thơ khóa 3)

THÀNH PHỐ CẦN THƠ, NĂM 2021

LỜI CAM ĐOAN

Tác giả luận văn “Áp dụng biện pháp xử lý hành chính đƣa vào cơ sở cai

nghiện bắt buộc – từ thực tiễn thành phố Cần Thơ” xin cam đoan:

- Đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tác giả.

- Luận văn được thực hiện độc lập dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Đỗ Minh

Khôi.

- Những thông tin, số liệu, bản án được trích dẫn trong luận văn đầy đủ, trung

thực, có nguồn gốc rõ ràng.

- Tác giả chịu trách nhiệm về toàn bộ nội dung luận văn.

Cần Thơ, ngày 29 tháng 11 năm 2021

Học viên

Thái Mỹ Nhung

LỜI CẢM ƠN

Trước tiên, tác giả xin được gửi lời cảm ơn đến tất cả quý thầy cô đã giảng

dạy trong chương trình Cao học Luật Hiến pháp và Luật Hành chính - Trường đại

học Luật thành phố Hồ Chí Minh đã truyền đạt cho tôi những kiến thức hữu ích làm

cơ sở cho tôi thực hiện tốt luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Đỗ Minh Khôi đã tận tình hướng dẫn

cho tôi trong thời gian thực hiện luận văn. Thầy đã hướng dẫn, chỉ bảo cho tôi rất

nhiều kinh nghiệm trong thời gian thực hiện đề tài.

Do thời gian có hạn và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học chưa nhiều nên

luận văn còn nhiều thiếu sót, rất mong nhận được ý kiến góp ý của quý

Thầy/Cô và các bạn học viên.

MỤC LỤC

Phần mở đầu....................................................................................................................................... 1

1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................................... 1

2. Tình hình nghiên cứu............................................................................................................... 3

3. Mục đích nghiên cứu đề tài ..................................................................................................... 4

4. Đối tƣợng nghiên cứu............................................................................................................... 4

5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu của đề tài và phƣơng pháp nghiên cứu................................ 5

5.1 Giới hạn phạm vi nghiên cứu............................................................................................. 5

5.2 Phương pháp nghiên cứu. .................................................................................................. 5

6. Ý nghĩa khoa học và giá trị ứng dụng của đề tài................................................................... 6

Bố cục luận văn:......................................................................................................................... 6

CHƢƠNG 1: THẨM QUYỀN ÁP DỤNG BIỆN PHÁP XỬ LÝ HÀNH CHÍNH ĐƢA VÀO

CƠ SỞ CAI NGHIỆN BẮT BUỘC................................................................................................ 7

1.1 Quy định pháp luật về thẩm quyền áp dụng biện pháp xử lý hành chính đƣa vào cơ sở

cai nghiện bắt buộc ...................................................................................................................... 7

1.1.1 Thẩm quyền của cơ quan công an .................................................................................. 7

1.1.2 Thẩm quyền của Phòng tư pháp cấp huyện ................................................................... 7

1.1.3 Thẩm quyền của Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội........................................ 8

1.1.4 Thẩm quyền của Tòa án .................................................................................................. 8

1.2 Thực tiễn xác định thẩm quyền áp dụng biện pháp xử lý hành chính đƣa vào cơ sở cai

nghiện bắt buộc của Tòa án tại thành phố Cần Thơ................................................................. 9

1.2.1 Thẩm quyền kiểm tra tính pháp lý của hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành

chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc................................................................................. 9

1.2.2 Xác định thẩm quyền quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở

cai nghiện bắt buộc ................................................................................................................. 11

1.2.3 Tòa án thực hiện thẩm quyền quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa

vào cơ sở cai nghiện bắt buộc tại thành phố Cần Thơ.......................................................... 13

1.3 Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện quy định của pháp luật trong việc xác định thẩm

quyền đƣa ngƣời nghiện ma túy vào cơ sở cai nghiện bắt buộc ............................................ 14

1.3.1 Về xác định thẩm quyền lập hồ sơ đề nghị áp dụng..................................................... 14

1.3.2 Về xác định biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là biện pháp tư pháp ....... 14

1.4 Kiến nghị và giải pháp cho hoạt động áp dụng biện pháp đƣa ngƣời nghiện ma túy vào

cơ sở cai nghiện bắt buộc tại thành phố Cần Thơ................................................................... 16

TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ............................................................................................................ 18

CHƢƠNG 2: ĐỐI TƢỢNG BỊ ÁP DỤNG BIỆN PHÁP XỬ LÝ HÀNH CHÍNH ĐƢA VÀO

CƠ CỞ CAI NGHIỆN BẮT BUỘC ............................................................................................. 19

2.1 Quy định pháp luật về những đối tƣợng bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đƣa vào

cơ sở cai nghiện bắt buộc........................................................................................................... 19

2.1.1 Đối với người nghiện ma túy chưa được điều trị hoặc cai nghiện .............................. 19

2.1.2 Đối với người nghiện ma túy đang được điều trị hoặc cai nghiện tự nguyện............. 22

2.1.3 Đối với người nghiện ma túy đồng thời còn có hành vi vi phạm pháp luật ................ 23

2.2 Thực trạng xác định đối tƣợng bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đƣa vào cơ sở cai

nghiện bắt buộc tại Thành phố Cần Thơ................................................................................. 25

2.2.1 Về xác định tình trạng nghiện ma túy của đối tượng................................................... 25

2.2.2 Về xác định nơi cư trú của đối tượng nghiện ma túy................................................... 28

2.2.3 Về xác định đối tượng nghiện ma túy nhưng lại có hành vi phạm tội ........................ 31

2.3 Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện quy định của pháp luật trong xác định đối tƣợng bị

áp dụng biện pháp xử lý hành chính đƣa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.............................. 33

2.3.1 Kiến nghị về vấn đề xác định tình trạng nghiện ma túy của đối tượng....................... 33

2.3.2 Kiến nghị về việc bổ sung đối tượng bị áp dụng là người đã từng cai nghiện ma túy 34

2.3.3 Kiến nghị về việc giải thích pháp luật ........................................................................... 35

TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 ............................................................................................................ 36

CHƢƠNG 3: THỦ TỤC ÁP DỤNG BIỆN PHÁP XỬ LÝ HÀNH CHÍNH ĐƢA VÀO CƠ CỞ

CAI NGHIỆN BẮT BUỘC ........................................................................................................... 37

3.1 Quy định của pháp luật về thủ tục áp dụng biện pháp xử lý hành chính đƣa vào cơ cở

cai nghiện bắt buộc .................................................................................................................... 37

3.1.1 Giai đoạn lập hồ sơ đề nghị áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai

nghiện bắt buộc ....................................................................................................................... 37

3.1.2 Giai đoạn ra quyết định áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai

nghiện bắt buộc ....................................................................................................................... 39

3.1.3 Xem xét, quyết định việc hoãn hoặc miễn chấp hành quyết định đưa vào cơ sở cai

nghiện bắt buộc ....................................................................................................................... 41

3.1.4 Xem xét, quyết định giảm thời hạn, tạm đình chỉ hoặc miễn chấp hành phần thời gian

áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc còn lại ................ 42

3.2 Thực tiễn của thủ tục áp dụng biện pháp xử lý hành chính đƣa vào cơ cở cai nghiện bắt

buộc ............................................................................................................................................. 43

3.2.1 Kết quả của thủ tục áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ cở cai nghiện bắt

buộc.......................................................................................................................................... 43

3.2.2 Nguyên nhân của những hạn chế trong thủ tục áp dụng biện pháp xử lý hành chính

đưa vào cơ cở cai nghiện bắt buộc ......................................................................................... 47

Qui định về đình chỉ, tạm đình chỉ việc xem xét, quyết định áp dụng.......................... 48

Qui định về thời hiệu áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện

bắt buộc.................................................................................................................................... 48

Qui định về thời hạn áp dụng biện pháp xử lý hành chính đưa vào cơ sở cai nghiện

bắt buộc.................................................................................................................................... 49

Quy định về việc hoãn, miễn chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở

cai nghiện bắt buộc ................................................................................................................. 50

Về điều kiện để hủy bỏ quyết định hoãn hoặc tạm đình chỉ chấp hành quyết định đưa

vào cơ sở cai nghiện bắt buộc................................................................................................. 50

3.3 Một số kiến nghị và giải pháp nhằm hoàn thiện quy định của pháp luật về thủ tục áp

dụng biện pháp xử lý hành chính đƣa vào cơ cở cai nghiện bắt buộc................................... 52

3.3.1 Kiến nghị về việc giải thích pháp luật ........................................................................... 52

3.3.2 Kiến nghị về việc hoàn thiện qui định pháp luật .......................................................... 53

3.3.3 Giải pháp về thực hiện pháp luật .................................................................................. 54

TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 ............................................................................................................ 56

Kết luận............................................................................................................................................ 57

1

Phần mở đầu

1. Lý do chọn đề tài

Ma túy được coi là mối nguy hiểm tiềm ẩn, là hiểm họa của mỗi quốc gia, dân

tộc trên thế giới. Ma túy là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến các tệ nạn trong xã hội, là

nguồn cơn phát sinh tội phạm và là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến

nguy cơ gây lây nhiễm đại dịch HIV/AIDS. Tác hại của ma túy gây ảnh hưởng

nghiêm trọng đến sự phát triển kinh tế - xã hội và trật tự, an ninh, an toàn của đất

nước.

Trong hơn một thập kỷ vừa qua, với đường lối lãnh đạo tài tình, sáng suốt của

Đảng, sự quyết liệt, năng động, sáng tạo trong công tác điều hành của Chính phủ,

tình hình kinh tế - xã hội của nước ta từng bước được nâng cao đưa nền kinh tế của

nước ta hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế khu vực và thế giới. Từ đó, nâng cao đời

sống vật chất, tinh thần của người dân. Tuy nhiên, bên cạnh những tác động tích cực

thì nền kinh tế thị trường và sự hội nhập nhanh chóng với thế giới cũng đã khiến

Việt Nam đối mặt với những nguy cơ mới, trong đó phải kể đến những nguy cơ

phát sinh từ ma túy.

Việt Nam là quốc gia nằm ở trung tâm của khu vực Đông Nam Á, tiếp giáp

với các “thị trường ma túy sôi động” của thế giới như Cambodia, Hồng Kông

(Trung Quốc), khu vực “tam giác vàng” (khu vực biên giới hẻo lánh giữa ba nước

Lào, Thái Lan và Myanmar được biết đến là điểm sản xuất và trung chuyển ma túy

lớn hàng đầu thế giới). Chính vì vậy, những năm gần đây, Việt Nam nổi lên như là

một điểm trung chuyển ma túy lớn và là thị trường tiêu thụ tiềm năng của ma túy.

Hàng loạt các vụ án vận chuyển ma túy với số lượng lớn liên tục được phát hiện và

triệt phá với số lượng ma túy bị thu giữ lớn chưa tùng có trong lịch sử, tiêu biểu như

vụ triệt phá đường dây vận chuyển ma túy xuyên biên giới của Công an TP. Hồ Chí

Minh vào tháng 3/2019, bắt giữ đối tượng mang quốc tịch Đài Loan, tên Chen Tsen

Wei (sinh năm 1986), thu giữ 895 bánh heroin1

hay vụ thu giữ gần 2.000 kg ma túy

của Công ty Ngọc Vân do các đối tượng người Đài Loan và Việt Nam tàng trữ để

tiêu thụ tại Việt Nam được công an TP. Hồ Chí Minh triệt phá tháng 04/2019; ....

Đây chỉ là hai trong số rất nhiều đại án ma túy mà cơ quan chức năng đã phát hiện,

qua đó cho thấy tình hình vận chuyển và buôn bán trái phép chất ma túy tại Việt

Nam đang có chiều hướng gia tăng và nghiêm trọng.

Bên cạnh đó, tình hình người sử dụng trái phép chất ma túy, nghiện ma túy tại

Việt Nam cũng có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp. Về số người sử dụng

trái phép chất ma túy thì theo thống kê của Bộ Công an, giai đoạn 2009 – 2018, cả

nước có 365.293 người sử dụng trái phép chất ma túy. Về số người nghiện ma túy

thì theo thống kê của Bộ Công an năm 2009, số lượng người nghiện ma túy có hồ

sơ quản lý cả nước là 146.731 người, năm 2018 con số này đã tăng lên là 225.099

người, tăng 78.368 người so với năm 2009. Tình hình người sử dụng trái phép chất

1

http://congan.com.vn/vu-an/nhung-vu-ma-tuy-lon-nhat-nam-2019_85636.html