An ninh con người trong pháp luật quốc tế

nghiªn cøu - trao ®æi

t¹p chÝ luËt häc sè 9/2011 27

Ths. Chu M¹nh Hïng *

n ninh con người phản ánh bước phát

triển mới trong môi trường an ninh

truyền thống.

(1) An ninh truyền thống quan

tâm đến việc bảo vệ lãnh thổ, lợi ích quốc

gia hay những giá trị cốt lõi của nhà nước

nhưng ngày nay an ninh còn đồng nghĩa với

việc bảo vệ cho người dân tránh được những

mối đe doạ của bệnh tật, xung đột xã hội

cũng như nguy cơ do biến động của môi

trường. Vì vậy, an ninh và quan niệm về an

ninh cần phải thay đổi theo hai hướng cơ

bản: Từ đảm bảo an ninh lãnh thổ sang chú

trọng hơn đến an ninh con người; từ an ninh

bằng vũ trang đến an ninh thông qua phát

triển bền vững như tinh thần của Báo cáo

phát triển con người của Chương trình phát

triển Liên hợp quốc (UNDP) đưa ra năm

1994.

(2) Trên phương diện đối nội, con người

là mục tiêu và động lực của quá trình phát

triển,

(3)

trong chính sách đối ngoại, con

người phải là đối tượng tham chiếu thay vì

chỉ tập trung vào các vấn đề chủ quyền lãnh

thổ.

(4) Như vậy, dù trong chính sách đối nội

hay đối ngoại, với mỗi quốc gia hoặc cộng

đồng quốc tế thì vấn đề con người và an ninh

con người luôn đóng vai trò quan trọng như

sự tồn tại hoà bình của mỗi quốc gia trong

cộng đồng quốc tế.

Theo Báo cáo phát triển con người năm

1994, an ninh con người được cấu thành và

đảm bảo từ 7 thành tố: kinh tế, sức khoẻ,

môi trường, lương thực, an toàn cá nhân, trật

tự cộng đồng và môi trường chính trị. Các

thành tố này có mối quan hệ mật thiết và tác

động qua lại với nhau tạo thành khái niệm an

ninh con người. Cụ thể như sau:

Thứ nhất, yếu tố kinh tế: Ngày nay an

ninh kinh tế được coi là bộ phận hữu cơ của

an ninh quốc gia với nội dung chủ yếu là

đảm bảo các điều kiện để nền kinh tế quốc

gia phát triển một cách bền vững, đáp ứng

nhu cầu về việc làm cho người dân và có khả

năng đối phó cao, thích ứng được với biến

động của tình hình kinh tế quốc tế cũng như

trong nước. Tuy nhiên, đảm bảo điều kiện

kinh tế với vai trò là nhân tố của an ninh con

người lại được hiểu tương đối hẹp so với vấn

đề kinh tế trong kinh tế học. Nó không

hướng tới việc duy trì hay thúc đẩy tăng

trưởng kinh tế, không nhằm bảo vệ hàng hoá

trong nước khỏi sự cạnh tranh của hàng nước

ngoài, cũng không bàn các vấn đề tài chính,

thuế quan mà hướng vào việc bảo đảm mức

thu nhập cơ bản của con người. Ở tiêu chí

này, vấn đề việc làm đóng vai trò quan

trọng. Trong những năm gần đây, dân số thế

giới tăng mạnh, sự tiến bộ nhanh chóng của

khoa học và công nghệ đã cho ra đời nhiều

A

* Giảng viên Khoa pháp luật quốc tế

Trường Đại học Luật Hà Nội