Ấn Độ với vấn đề quốc hữu hóa kênh đào Suez của Ai Cập và việc Liên Xô đưa quân vào Hunggari năm 1956

An Do v6i van de quoc hOru hoa

kenh dao Suez cua Ai Cap va viec Lien Xd

dira quan vao Hunggari nam 1956

LE THE CUONG *

Vdi chinh sach ddi ngoai hoa binh,

khdng lien ket. An Do da chitng td

vai trd to Idn trong cugc dau tranh chd'ng

chii nghia thUe dan, bio ve ddc lap dan tdc

va trung gian hoa giii cac van de qud'c te

quan trgng. Danh gia chinh sach ddi ngoai

cua cua An Do thdi ky Jawaharlal Nehru,

cac hgc gii thUdng nhan manh trUdng

phai ngdai giad ly tudng (moralistic) trong

qua trinh xit ly cac van de qudc te, xem dd

la muc tieu cao nhat trong dUdng ldi ddi

ngoai thdi ky nay, ThUe te, chinh sach ddi

ngoai hoa binh, khdng lien ket dudi thdi

J.Nehru la sU ket hdp ca hai trUdng phai

ly tudng (mdralistic) va thUc chiing (pdsi￾tivistic) mdt each Iinh hdat theo titng

trUdng hdp nham phuc vu nhiing muc tieu

qud'c gia va qud'c te ma nUde nay theo

dudi, Chinh sach, quan diem ciia An Do

ddi vdi sU kien qudc hUu hda kenh ddo

Suez ciia A Cap va Lien Xd dUa qudn vdo

Hunggari ciing diln ra trong nam 1956 la

mdt trong nhiing bieu hien kha dam net.

Ca hai s\l kien nay dien ra trong bdi

canh qud'c te, khu vUc va An Do cd nhieu

bien ddng. Cugc chay dua Xd - My nhim

lap day khoing trd'ng quyen liic diln ra

cang thing vdi nhieu diem ndng tren the

gidi. My thanh lap nhieu td chiic quan sU

nhu Khdi Badda, Td chiic phdng thu

chung Ddng Nam A (SEATO), Khoi Trung

tam (CENTO) de doa hoa binh va an

ninh cua nhieu qud'c gia. Ben canh dd, sU

phat trien ciia phong trao giii phdng dan

tdc, sU doan ket ciia cac dan tgc A - Phi

qua Hdi nghj Bangdung (4/1955) da tao ra

mdt dien mao mdi cho cac nUdc thugc the

gidi thii ba trong cugc da'u tranh chdng

chii nghia thUc dan. An Do vdi dUdng ldi

ddi ngoai hoa binh, khdng lien ket da tiing

budc xac lap dUde vi the cua minh trong

the gidi thii ba. Mat khac, day cung la thdi

ky quan he An Do - Lien Xd dat dUdc

nhiing bude tien quan trgng sau chuyen

tham ciia N.Khruchev va N.Buganin vao

thang 11/1955, Bdi cinh lich sii dd cho

phep An Do cd tieng ndi kha quan trgng

trong cac van de qud'c te,

Sau khi len nim quyen thang 7/1952,

Tdng thd'ng A Cap G.Nasser thUc hien

chinh sach ddi hda binh, trung lap, khdng

hen ket, Chinh vi le dd, G.Nasser cd mdi

quan he mat thiet va chiu anh hudng sau

sic dudng ldi ciia J,Nehru, Sau nhiing no

lUc keu ggi sU vien trd tii cac nUdc phUdng

Tay nham xay dUng kinh te, ciing cd an

ninh qudc phdng, chdng lai su de dga tU

Israel khdng thanh, A Cap tiing budc xich

* Ths, Le The CUdng, Giang vien Khoa Lich sii, TrUdng Dai hoc Vinh