ÂM NHẠC VÀ MÚA TRONG LỄ XÊN LẢU NÓN docx

ÂM NHẠC VÀ MÚA

TRONG LỄ XÊN LẢU NÓ

Người Thái đen ở Sơn La có nhiều lễ hội diễn ra trong năm. Trong bất cứ lễ hoặc hội

nào, ngoài trang phục, cách tiến hành nghi lễ ra thì âm nhạc, múa luôn là những

thành tố vô cùng quan trọng vừa có vai trò thông linh, vừa làm nhiệm vụ kết nối cộng

đồng trong một không gian thiêng. Lễ xên lảu nó (lễ cúng rượu măng) là điểm nhấn

mang những sắc thái riêng của người Thái đen ở Sơn La, mà âm nhạc, múa cũng

không năm ngoài quy luật ấy.

Âm nhạc trong lễ xên lảu nó

Trong xên lảu nó, âm nhạc đóng vai trò chủ đạo. Cuộc hành lễ được thực

hiện bằng liên khúc các bài hát mà một chủ (thầy cúng) hát có sự hợp sức bằng

bè đệm của một pí (người thổi sáo hoặc đánh đàn) mô tả lại quá trình hành quân

lên mường trời. Cuộc hành trình tuy trải qua bao gian nan, nhưng nhờ có tài

năng xuất chúng của vị nguyên soái và đội quân âm binh bách chiến, bách

thắng, nên một chủ cùng linh hồn các con nuôi lên đến được mường trời, mời

được các tổ sư, thần linh xuống dự lễ. Để diễn tả rõ hành trình ấy, đòi hỏi âm

nhạc phải có sức biểu hiện khá ấn tượng để người nghe hiểu được những gì mà

lời khắp do một chủ mô tả trên nền nhạc đệm của pí. Từ đó, người nghe sẽ

tưởng tượng và dõi theo để có một cảm xúc phù hợp với nội dung mà lời khắp

đã gợi. Không gian đó làm người nghe hoàn toàn tin vào các chặng đường gian

nan khác nhau vừa trải qua, cũng như tin vào tài năng xuất chúng của một chủ