Adaptive output – feedback control of nonlinear systems with unknown time – varying parameters

T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 4(48) Tập 1/N¨m 2008 Khoa häc Sù sèng

53

Sö dông chØ thÞ ph©n tö RAPD ®Ó ®¸nh gi¸ sù ®a d¹ng di truyÒn

cña mét sè gièng lóa (Oryza sativa L.)

Chu ThÞ Minh Ph−¬ng (Tr−êng §H S− ph¹m Hµ Néi) - Lß ThÞ Mai Thu (Tr−êng §H T©y B¾c),

§ç ThÞ Thu H»ng - NguyÔn Vò Thanh Thanh - Chu Hoµng MËu (§H Th¸i Nguyªn)

1. Më ®Çu

Lóa lµ c©y trång quan träng nhÊt, cung cÊp l−¬ng thùc cho h¬n mét nöa d©n sè trªn thÕ

giíi. ViÖc nghiªn cøu chän t¹o c¸c gièng lóa cã n¨ng suÊt cao, chÊt l−îng tèt vµ chèng chÞu

®−îc víi ®iÒu kiÖn bÊt lîi cña ngo¹i c¶nh ®ang ®−îc c¸c nhµ khoa häc quan t©m. §Ó cã c¬ së

khoa häc cho viÖc chän t¹o c¸c gièng lóa theo ®Þnh h−íng n¨ng suÊt cao vµ kh¶ n¨ng chèng chÞu

tèt ®ßi hái ph¶i ph©n tÝch c¸c chØ tiªu sinh lÝ, hãa sinh, x¸c ®Þnh quan hÖ di truyÒn vµ t×m c¸c chØ

thÞ ë møc ®é ph©n tö. Mét trong c¸c ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh chØ thÞ ph©n tö vµ quan hÖ di truyÒn ë

c©y trång dÔ sö dông vµ cã hiÖu qu¶ cao lµ chØ thÞ RAPD (Random Amplified Polymorphism

DNA) [2], [3], [5], [6], [7].

Trong nghiªn cøu tr−íc [1], chóng t«i ®M ®¸nh gi¸ vµ x¸c ®Þnh møc ®é chÞu h¹n cña 7

gièng lóa do ViÖn C©y l−¬ng thùc vµ thùc phÈm vµ ViÖn B¶o vÖ thùc vËt cung cÊp. §Ó tiÕp tôc

ph¸t triÓn h−íng nghiªn cøu nµy, chóng t«i quan t©m ®Õn c¸c chØ thÞ ph©n tö vµ x¸c ®Þnh quan hÖ

di truyÒn cña 7 gièng lóa nµy, nh»m t¹o c¬ së cho viÖc tuyÓn chän c¸c gièng lóa cã chÊt l−îng

tèt lµm vËt liÖu cho chän gièng.

2. VËt liÖu vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu

VËt liÖu nghiªn cøu

7 gièng lóa nghiªn cøu lµ KS, LC93-4, CH207, CH5, LC93-1, CH7, C70 do ViÖn C©y

l−¬ng thùc vµ thùc phÈm vµ ViÖn B¶o vÖ thùc vËt cung cÊp.

Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch RAPD

T¸ch chiÕt ADN tæng sè theo ph−¬ng ph¸p cña Gawel vµ cs (1991) [4].

Ph−¬ng ph¸p RAPD ®−îc thùc hiÖn theo m« t¶ cña Foolad vµ cs (1995). Ph¶n øng RAPD

®−îc thùc hiÖn trong 20 µl dung dÞch chøa 11,7 µl H2O + 2,0 µl buffer PCR + 2,0 µl MgCl2

(25mM) + 1,2 µl dNTP (2,5mM) + 1,6 µl primer (10mM) + 0,5 µl Taq-polymerase (5 unit/µl) +

1,0 µl ADN mÉu (10 ng/µl). Chu tr×nh nhiÖt cña ph¶n øng RAPD lµ 940C trong 1 phót; 45 chu k×

víi nhiÖt ®é: 920C trong 1 phót, 360C trong 1 phót, 720C trong 1 phót; sau ®ã 720C trong 10 phót

vµ l−u gi÷ ë 40C. §iÖn di s¶n phÈm RAPD trªn gel agarose 2% trong ®Öm TAE 1X ë hiÖu ®iÖn

thÕ 100V trong 2 giê. Nhuém gel b»ng ethidium bromide, röa b»ng n−íc, soi vµ chôp ¶nh d−íi

¸nh s¸ng ®Ìn cùc tÝm.

Chóng t«i sö dông chØ thÞ RAPD víi 10 måi ngÉu nhiªn: M2, M3, M4, M6, M7, M8,

M10, M11, M13, M17 ®−îc tæng hîp t¹i HMng Invitrogen. Ph©n tÝch sè liÖu dùa trªn h×nh ¶nh

®iÖn di s¶n phÈm RAPD cña 7 gièng lóa nghiªn cøu víi 10 måi ë trªn. Sù xuÊt hiÖn hay kh«ng

xuÊt hiÖn c¸c b¨ng ®iÖn di ®−îc tËp hîp ®Ó ph©n tÝch sè liÖu theo nguyªn t¾c: Sè 1- xuÊt hiÖn

ph©n ®o¹n ADN vµ sè 0- kh«ng xuÊt hiÖn ph©n ®o¹n ADN. C¸c sè liÖu nµy ®−îc xö lÝ trªn m¸y

tÝnh theo phÇn mÒm NTSYSpc (USA, 1998) ®Ó x¸c ®Þnh quan hÖ di truyÒn cña c¸c gièng lóa.

3. KÕt qu¶ vµ th¶o luËn

3.1. Ph©n tÝch sù ®a d¹ng di truyÒn cña c¸c gièng lóa nghiªn cøu