5 CDTN ke toan thanh pham, tieu thu thanh pham va xac dinh ket qua san xuat kinh doanh o cong ty

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

Lêi nãi ®Çu

Trong nÒn kinh tÕ hiÖn nay ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn ngoµi c¸c yÕu tè vÒ

vèn, c«ng nghÖ s¶n xuÊt, ®éi ngò lao ®éng lµnh nghÒ... c¸c doanh nghiÖp cÇn

ph¶i biÕt tæ chøc c¸c ho¹t ®éng kinh doanh sao cho cã hiÖu qu¶. Mét trong nh÷ng

chØ tiªu biÓu hiÖn cho kÕt qu¶ kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn, ®ã

lµ môc tiªu quan träng, thêng xuyªn vµ l©u dµi cña doanh nghiÖp. Nhng ®Ó cã lîi

nhuËn th× c¸c doanh nghiÖp kh«ng chØ ph¶i s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm cã chÊt lîng

tèt, mÉu m· ®Ñp mµ cßn ph¶i tiªu thô ®îc s¶n phÈm. ChØ cã tiªu thô tèt doanh

nghiÖp míi cã thÓ thu håi vèn nhanh, trang tr¶i c¸c kho¶n nî vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ

nghÜa vô víi nhµ níc, æn ®Þnh t×nh h×nh tµi chÝnh vµ thùc hiÖn t¸i ®Çu t c¶ vÒ

chiÒu réng lÉn chiÒu s©u.

ý thøc ®îc ®iÒu ®ã trong nh÷ng n¨m qua c«ng ty TNHH ThÞnh Tµi kh«ng

ngõng ®Çu t chiÒu s©u ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. Mét mÆt, võa gi÷ g×n c¸c s¶n phÈm

mang tÝnh truyÒn thèng d©n téc, mÆt kh¸c kh«ng ngõng c¶i tiÕn mÉu m· vµ n©ng

cao chÊt lîng s¶n phÈm ®Ó theo kÞp thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n

phÈm nh»m thu hót ngµy cµng lín kh¸ch hµng trong níc còng nh quèc tÕ. Trong

tiªu thô c«ng ty kh«ng ngõng më réng thÞ trêng c¹nh tranh ®Ó c¹nh tranh víi c¸c

doanh nghiÖp kh¸c.

XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc ®ã trong thêi gian c«ng t¸c t¹i c«ng ty TNHH ThÞnh

Tµi, em ®· chän ®Ò tµi: “KÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c

®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ë c«ng TNHH ThÞnh Tµi.

Ngoµi phÇn më ®Çu ra néi dung cña chuyªn ®Ò gåm 3 ch¬ng sau:

Ch¬ng 1: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô

thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp.

Ch¬ng 2:Thùc tr¹ng kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c

®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ë c«ng ty TNHH ThÞnh Tµi .

Ch¬ng 3:Ph¬ng híng vµ c¸c ph¬ng ph¸p ®æi míi nh»m hoµn thiÖn c«ng

t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh

doanh ë c«ng ty TNHH ThÞnh Tµi .

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

Ch¬ng 1

Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ thµnh phÈm,tiªu

thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh

doanh trong c¸c doanh nghiÖp

1.1 Sù cÇn thiÕt cña kÕ to¸n thµnh phÈm,tiªu thô thµnh phÈm vµ

x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp

1.1.1 Thµnh phÈm vµ yªu cÇu qu¶n lý thµnh phÈm

a) Kh¸i niÖm thµnh phÈm.

Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, nhiÖm vô chñ yÕu lµ s¶n xuÊt ra c¸c s¶n

phÈm vµ cung cÊp dÞch vô. C¸c s¶n phÈm do c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n

xuÊt ra chñ yÕu lµ thµnh phÈm, nöa thµnh phÈm vµ lao vô dÞch vô.

- Thµnh phÈm lµ nh÷ng s¶n phÈm ®· kÕt thóc giai ®o¹n chÕ biÕn cuèi cïng

cña quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ®ã, ®· qua kiÓm tra ®¹t tiªu chuÈn

quy ®Þnh, ®îc nhËp kho hoÆc giao trùc tiÕp cho kh¸ch hµng.

- Bªn c¹nh thµnh hoµn thµnh ë mét (hoÆc mét vµi) giai ®o¹n chÕ biÕn nµo

®ã cña quy tr×nh s¶n xuÊt ra nã, ®¹t tiªu chuÈn kü thuËt quy ®Þnh, ®îc nhËp kho

hoÆc b¸n ra thÞ trêng.

- ViÖc ph©n biÖt thµnh phÈm vµ nöa thµnh phÈm chØ cã ý nghÜa trong ph¹m

vi mçi doanh nghiÖp. Cßn ®èi víi tæng thÓ nÒn kinh tÕ, ®èi víi thÞ trêng chóng

kh«ng cã ý nghÜa g× c¶, nÕu chóng ®îc mua b¸n th× gäi chung lµ hµng ho¸.

- Cßn c¸c lao vô, dÞch vô cña c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn cho kh¸ch hµng

th× cãi ®ã lµ thµnh phÈm cña doanh nghiÖp.

- ViÖc chÕ t¹o ra thµnh phÈm trong doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o cã sù liªn

kÕt chÆt chÏ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng. MÆt sè lîng cña thµnh phÈm ph¶n ¸nh quy

m« cña thµnh phÈm vµ ®¬c x¸c ®Þnh b»ng c¸c ®¬n vÞ ®o lêng (kg,m,chiÕc,...) cßn

mÆt chÊt lîng ph¶n ¸nh gi¸ trÞ sö dông cña thµnh phÈm ®¬c x¸c ®Þnh theo tû lÖ

phÈm cÊp vµ theo tû lÖ % tèt - xÊu. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong sù c¹nh tranh

cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i quan t©m ®Õn c¶ hai mÆt

sè lîng vµ chÊt lîng thµnh phÈm.

b)Yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi thµnh phÈm

Thµnh phÈm lµ bé phËn chñ yÕu h×nh thµnh nªn tµi s¶n cña nh÷ng doanh

nghiÖp s¶n xuÊt, lµ kÕt qu¶ lao ®éng s¸ng t¹o cña toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn

trong doanh nghiÖp do ®ã cÇn cã biÖn ph¸p qu¶n lý tèt ®Ó b¶o vÖ an toµn thµnh

phÈm. Mäi tæn thÊt vÒ thµnh phÈm ®Òu ¶nh hëng tíi viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng

2

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

tiªu thô, ¶nh hëng tíi thu nhËp cña tõng c«ng nh©n viªn vµ cña toµn doanh

nghiÖp .

§Ó qu¶n lý tèt thµnh phÈm doanh nghiÖp cÇn ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ sù vËn

®éng cña tõng lo¹i thµnh phÈm trong qu¸ tr×nh nhËp xuÊt hµng tån kho trªn c¸c

chØ tiªu sè lîng, chÊt lîng vµ gi¸ trÞ.

- Qu¶n lý vÒ mÆt sè lîng: ph¶i thêng xuyªn ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp

xuÊt vµ tån kho trªn c¶ hai chØ tiªu sè lîng vµ gi¸ trÞ, kÞp thêi ph¸t hiÖn c¸c trêng

hîp hµng tån kho l©u ngµy ®Ó t×m biÖn ph¸p gi¶i quyÕt tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng

vèn .

- Qu¶n lý vÒ mÆt chÊt lîng: ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi ®ßi

hái s¶n phÈm ph¶i cã mÉu m· ®Ñp, chÊt lîng cao vµ lu«n lu«n hoµn thiÖn ®æi míi

theo thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng. V× vËy c«ng t¸c chÊt lîng thµnh phÈm trong

doanh nghiÖp ph¶i ®îc thùc hiÖn tèt ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c s¶n phÈm lçi, kh«ng

b¶o ®¶m tiªu chuÈn ®Ó lo¹i bá.

Tiªu thô thµnh phÈm vµ yªu cÇu qu¶n lý tiªu thô thµnh phÈm:

- Kh¸i niÖm tiªu thô:

Tiªu thô thµnh phÈm lµ viÖc ®a thµnh phÈm tõ lÜnh vùc s¶n xuÊt vµo lÜnh

vùc lu th«ng ®Ó thùc hiÖn viÖc tiªu dïng theo nh÷ng môc ®Ých ®· x¸c ®Þnh khi

míi b¾t ®Çu s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh tiªu thô thµnh phÈm lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn gi¸ trÞ

vµ gi¸ trÞ sö dông th«ng qua quan hÖ trao ®æi. Trong quan hÖ nµy doanh nghiÖp

chuyÓn quyÒn s¬ h÷u cña m×nh cho ngêi mua vµ thu l¹i ë ngêi mua sè tiÒn hµng

t¬ng øng víi gi¸ trÞ cña sè thµnh phÈm ®ã.

- C¸c ph¬ng thøc tiªu thô chñ yÕu:

+ Ph¬ng thøc tiªu thô trùc tiÕp lµ ph¬ng thøc giao hµng cho ngêi mua trùc

tiÕp t¹i kho ( hay trùc tiÕp t¹i c¸c ph©n xëng kh«ng qua kho) cña doanh nghiÖp.

Ngêi mua thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n sè hµng mµ ngêi b¸n ®· giao. Sè

hµng khi bµn giao cho kh¸ch hµng ®îc chÝnh thøc coi lµ tiªu thô vµ ngêi b¸n mÊt

quyÒn së h÷u vÒ sè hµng nµy.

+ Ph¬ng thøc chuyÓn hµng theo hîp ®ång: Lµ ph¬ng thøc mµ bªn b¸n

chuyÓn hµng cho bªn mua theo ®Þa chØ ghi trong hîp ®ång. Sè hµng nµy vÉn

thuéc quyÒn së h÷u cña bªn b¸n. Khi ®îc bªn mua thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn

thanh to¸n vÒ sè hµng chuyÓn giao th× sè hµng ®¬c bªn mua chÊp nhËn nµy míi

®¬c coi lµ tiªu thô vµ bªn b¸n kh«ng cßn quyÒn së h÷u vÒ sè hµng ho¸ ®ã .

+ Ph¬ng thøc b¸n hµng ®¹i lý ( ký göi): lµ ph¬ng thøc mµ bªn chñ hµng

xuÊt hµng giao cho bªn nhËn ®¹i lý , ký göi ®Ó b¸n. Bªn ®¹i lý sÏ ®îc hëng thï

lao ®¹i lý díi h×nh thøc hoa hång hoÆc chªnh lÖch gi¸.

3

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

+ Ph¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp: lµ ph¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn nhiÒu lÇn.

Ngêi mua sÏ thanh to¸n mét phÇn sè tiÒn hµng ngay t¹i thêi ®iÓm mua. Sè tiÒn

cßn l¹i ngêi mua chÊp nhËn tr¶ dÇn ë c¸c kú tiÕp theo vµ ph¶i chÞu mét tû lÖ l·i

suÊt nhÊt ®Þnh.

+ H¹ch to¸n tiªu thô n«i bé: Lµ viÖc mua - b¸n s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô

gi÷a ®¬n vÞ chÝnh víi ®¬n vÞ trùc thuéc hoÆc gi÷a c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc víi nhau

trong cïng mét c«ng ty, mét liªn hiÖp xÝ nghiÖp, mét tËp ®oµn...

+ Ngoµi c¸c ph¬ng thøc tiªu thô chñ yÕu tªn cßn cã c¸c ph¬ng thøc tiªu

thô kh¸c nh: hµng ®æi hµng , tr¶ theo l¬ng...

Nh vËy víi c¸c ph¬ng thøc b¸n hµng kh¸c nhau th× viÖc giao hµng vµ thu

tiÒn cã nh÷ng kho¶ng c¸ch nhÊt ®Þnh vÒ kh«ng gian, thêi gian nªn viÖc x¸c ®Þnh

doanh thu chØ trong trêng hîp ®· thu tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n vµ chuyÓn

giao quyÒn së h÷u cho bªn mua.

- Yªu cÇu qu¶n lý tiªu thô thµnh phÈm:

Nh chóng ta ®· biÕt thµnh phÈm lu«n cã sù biÕn ®éng vÒ mÆt sè lîng, chÊt

lîng vµ gi¸ trÞ th«ng qua c¸c nghiÖp vô nhËp kho, xuÊt kho. MÆt kh¸c tiªu thô

thµnh phÈm liªn quan tíi nhiÒu kh¸ch hµng víi c¸c ph¬ng thøc b¸n hµng vµ thanh

to¸n rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. Do ®ã ®Ó quan lý tèt tiªu thô thµnh phÈm cÇn cã

nh÷ng yªu cÇu sau:

+ Ph¶i theo dâi chÆt chÏ tõng ph¬ng thøc tiªu thô sao cho phï hîp víi tõng

thÞ trêng ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh tiªu thô.

+ Ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ t×nh h×nh thanh to¸n cña tõng kh¸ch hµng,®«n ®èc

kh¸ch hµng thanh to¸n ®óng thêi h¹n ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng mÊt m¸t, ø ®äng vµ

chiÕm dông vèn.

+Theo dâi chÆt chÏ c¸c trêng hîp lµm gi¶m gi¸ hµng b¸n, lµm gi¶m doanh

thu.

+ X¸c ®Þnh ®óng gi¸ vèn hµng b¸n ®ång thêi gi¸m s¸t chÆt chÏ chi phÝ b¸n

hµng ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô.

- Vai trß vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm :

+ §èi víi mét doanh nghiÖp tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ

tiªu thô thµnh phÈm sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn s¶n xuÊt tõng bíc h¹n chÕ sù thÊt

tho¸t thµnh phÈm, ph¸t hiÖn nh÷ng thµnh phÈm chËm lu©n chuyÓn ®Ó cã biÖn

ph¸p xö lý kÞp thêi.

+ Th«ng qua sè liÖu kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm cung cÊp

chñ doanh nghiÖp cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch vÒ s¶n xuÊt,

4

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

gi¸ thµnh, tiªu thô, lîi nhuËn ®Ó tõ ®ã chñ doanh nghiÖp cã biÖn ph¸p tèi u duy tr×

sù c©n ®èi thêng xuyªn gi÷a c¸c yÕu tè ®Çu vµo vµ ®Çu ra.

+ Tõ sè lîng kÕ to¸n cung cÊp Nhµ níc n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh tµi chÝnh cña

doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý vµ kiÓm so¸t vÜ m« nÒn kinh

tÕ.

- §Ó thùc sù lµ c«ng cô qu¶n lý kÕ to¸n thµnh phÈm, tiªu thô thµnh phÈm

cã c¸c nhiÖm vô sau:

+ Ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh nhËp xuÊt thµnh phÈm theo tõng lo¹i c¶ vÒ sè

lîng, chÊt lîng vµ gi¸ trÞ.

+TËp hîp chi phÝ bá ra trong qu¸ tr×nh tiªu thô mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp

thêi.

+ X¸c ®Þnh kÞp thêi gi¸ vèn hµng tiªu thô ®Ó lµm c¬ së cho viÖc tÝnh chØ

tiªu doanh thu thuÇn còng nh lîi tøc thuÇn vÒ tiªu thô ®îc chÝnh x¸c.

+TÝnh to¸n chÝnh x¸c sè thuÕ tiªu thô ph¶i nép.

+ Cung cÊp th«ng tin cho qu¶n lý ®Ó lµm c¬ së ®Ò ra c¸c quyÕt ®Þnh vÒ s¶n

xuÊt vµ tiªu thô.

1.2 KÕ to¸n thµnh phÈm tiªu thô thµnh phÈm

1.2.1 TÝnh gi¸ thµnh phÈm

TÝnh gi¸ thµnh phÈm lµ c¬ së ®Ó tæ chøc, qu¶n lý vµ h¹ch to¸n thµnh phÈm,

tiªu thô thµnh phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Trong doanh

nghiÖp cã thÓ sö dông hai c¸ch tÝnh gi¸ sau: TÝnh gi¸ theo gi¸ thµnh thùc tÕ vµ

tÝnh gi¸ theo gi¸ thµnh h¹ch to¸n.

a) TÝnh gi¸ theo gi¸ thµnh thùc tÕ.

• Gi¸ thµnh thùc tÕ nhËp kho.

- §èi víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ:

§èi víi c¸c thµnh phÈm do c¸c bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh vµ s¶n

xuÊt kinh doanh phô hoµn thµnh nhËp kho. Gi¸ thµnh thùc tÕ chÝnh lµ gi¸ thµnh

c«ng xëng bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng vµ chi phÝ s¶n

xuÊt chung (kh«ng bao gåm thuÕ GTGT).

§èi víi thµnh phÈm thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn gi¸ thµnh thùc tÕ nhËp

kho bao gåm c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc gia c«ng gåm chi phÝ nguyªn vËt

liÖu, chi phÝ thuª gia c«ng vµ chi phÝ kh¸c: vËn chuyÓn, bèc dì, hao hôt.. .

- §èi víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp

c¸c trêng hîp nhËp kho còng t¬ng tù nhng bao gåm c¶ thuÕ GTGT.

• Gi¸ thµnh thùc tÕ xuÊt kho.

5